Jak chronić pomysł na biznes i produkt przed kradzieżą?

• Sprawdź 👉 ile kosztuje pomoc prawna rzecznika patentowego

Czym jest pomysł na biznes? Patent to nie wszystko

Można powiedzieć, że kryje się pod nim to wszystko, co daje Ci przewagę nad konkurencją. To może być model biznesowy, pomysł na kampanię reklamową, produkt albo innowacyjny wynalazek. I w zależności od tego co za Twoim pomysłem się kryje, możesz do jego ochrony wykorzystać inne narzędzia prawne. W poniższym podcaście podzieliłem je na:

• darmowe oraz 
• płatne (w Urzędzie Patentowym).

>> Pobierz odcinek: Ochrona Twojego pomysłu na biznes i produkt przed kradzieżą
>> Odsłuchaj na: Apple Podcast | Spotify | YouTube

Dlaczego warto chronić swój pomysł na biznes i produkt?

Badanie EUIPO z 2021 r. pokazuje, że firmy chroniące swoją własność intelektualną, mają przychód wyższy średnio o 20%. To efekt zastrzegania wynalazków, znaków towarowych i wzorów użytkowych. Dla wzorów przemysłowych ta premia wyniosła aż 32%!

Oczywiście klientów nie obchodzi to, że swój produkt zgłosiłeś do ochrony. Na pewno nie zapłacą Ci z tej okazji więcej. Twój zysk polega na tym, że konkurencja się Ciebie boi. Nikt nie skopiuje Twojej kolekcji widząc, że ją zastrzegłeś w Urzędzie Patentowym. Czyli płacąc za formalną rejestrację, oszczędzasz pieniądze eliminując ryzyko sporów.

Jak chronić pomysł na produkt za pomocą wzoru?

Zaskakująco wiele pomysłów na biznes zastrzeżesz jako wzory przemysłowe. Tym sposobem otrzymujesz monopol na wygląd produktu. Konkurencja, która go skopiuje, albo stworzy coś podobnego – naruszy prawo.

O tych wzorach przemysłowych mówi się, że są jak skóra, która obleka technologię. I faktycznie często to właśnie kreatywny design decyduje o sukcesie. Poniżej trzy przykłady, gdzie udało się skutecznie zastrzec pomysł na biznes oparty na produkcie 😉

Wzory przemysłowe możesz zastrzec na Polskę, Unię Europejską, albo wybrane kraje. Od strony formalnej jest to prostsze niż uzyskanie patentu na wynalazek. Urzędnik nie weryfikuje tego, czy Twój produkt jest nowy. Sprawdza jedynie poprawność rysunków, podania oraz to, czy wniosłeś wymagane opłaty zgłoszeniowe.

Jakich pomysłów na biznes wzory przemysłowe nie zabezpieczają?

Nie zastrzeżesz tak pomysłów, które nie są wytworem. Czyli przykładowo:

• sposobu sprzedaży,
• zasady działania aplikacji mobilnej;
• czy nowego tańca.

Z drugiej strony, nawet jeżeli masz fizyczny produkt, to wzory nie monopolizują samego ogólnego pomysłu. Np. pomysłu na misie w togach prawniczych. Ochronie podlega dopiero to, jak ten pomysł przedstawisz graficznie w zgłoszeniu. I tutaj dochodzimy sedna. Tylko dobre wizualizacje wzoru skutecznie zabezpieczają Cię przed kopiowaniem.

Czasami zdjęcie w 100% oddaje wygląd towaru. I nie ma dla tego żadnej sensownej alternatywy. No bo jak inaczej przedstawić poniższą poduszkę w kształcie jointa? Autor tego zgłoszenia autentycznie zmonopolizował ten pomysł na biznes.

Uwaga! Niższe opłaty dla przedsiębiorstw za zgłoszenie wzorów przemysłowych

Aktualnie możesz obniżyć opłaty aż o 75%. Unijny program dofinansowań skierowany jest do firm z sektora MŚP, a jego granica wynosi 1000 EUR. Chętnie pomogę Ci uzyskać taką dotację. Po prostu napisz do mnie przez poniższy formularz.

_{Dalsza część artykułu pod formularzem kontaktowym.}

Jak ochronić swój pomysł na biznes w postaci kurtyn?

Jeżeli coś jest głupie, ale działa, to nie jest głupie. W dziwnych czasach pandemii przepisy zmuszały nas do noszenia maseczek. Problem w tym, że ciężko się w nich oddychało. Firma Vitberg opracowała więc alternatywne rozwiązanie w postaci kurtyn na twarz.

Zanim weszła z nimi na rynek, zastrzegła je jako wzory wspólnotowe.

Przed czym to chroniło? Na pewno przed mandatem 🙂 A może właśnie o to chodziło. Finalnie był czas, że niemal każdy pracownik Biedronki tego używał. I ja ich rozumiem. Kurtyny zapewniały nieporównywalnie większy komfort niż standardowe maseczki.

Producent zrobił jednak coś jeszcze.

Oficjalnie o swoim zgłoszeniu zaczął pisać na firmowej stronie www. Efekt? Miałem kilka porad prawnych z osobami, które chciały coś takiego wprowadzić, ale się bały. I słusznie, bo ta firma aktywnie walczył z naruszeniami.

Można chronić pomysł na biznes jako wzór i wynalazek?

W pewnych okolicznościach ten sam produkt możesz chronić patentem i wzorem przemysłowym. To wyjątkowy przypadek, bo oba prawa zabezpieczają coś innego. Patenty budowę wynalazku, a wzory jego design.

Czasami jednak konstrukcja produktu jest w całości widoczna. A to otwiera nam drogę do objęcia jej ochroną w obu tych formach. Tę strategię zastosowała firma HENKEL dla swoich zawieszek toaletowych. To nie przypadek, że tylko oni mają takie kuliste kształty.

Taka strategia tworzy niepewność prawną, ale dla Twojej konkurencji.

Jak ustalić gdzie kończy się design a zaczyna wynalazek? Kiedy można mówić, że alternatywne rozwiązanie wywołuje wrażenie déjà vu (a więc łamie prawo)? Wzory możesz wykorzystać, aby przybliżać się do prawa patentowego. W poniższym nagraniu pokazuję jak genialnie sprawdza się to w zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.

Jak zastrzec pomysł na produkt: misie w togach?

Pamiętasz jak pisałem, że wzory przemysłowe nie chronią samego pomysłu, a jedynie to jak zostanie on zrealizowany? Dzięki temu konkurencja może się nim zainspirować, o ile stworzy coś wyglądającego inaczej. Znalazłem na to świetny case study.

W 2017 roku ktoś zastrzegł misie w togach prokuratora, sędziego, adwokata i radcy prawnego. Te okazały się hitem w środowisku prawniczym.

Musiała to zauważyć osoba, która w 2020 roku zastrzegła wygląd lalek. Również w togach prawniczych. Czy można mówić o plagiacie? Absolutnie nie. Nikt tych maskotek ze sobą nie pomyli. Wykorzystany został jedynie ogólny pomysł.

Na tej historii widać jak cenna może być pomoc rzecznika patentowego. Konkurencja widząc Twoją rejestrację będzie się zastanawiać jak ją obejść. Często aby związać im ręce zastrzegam dla Klientów wzory o alternatywnych kształtach, albo fragmenty produktów. Tym sposobem jesteś w stanie dużo szerzej chronić swój pomysł na biznes.

Co zachęca firmy do ochrony produktów w formie wzorów?

1. Uproszczona procedura zgłoszeniowa

Możesz w ogóle pominąć opis wzoru. Wystarczy załączyć ilustracje. Ekspert oceni ich spójność. Nie weryfikuje za to, czy to co chcesz zastrzec nie jest już sprzedawane. A nowość jest sprawdzana przy wynalazkach. Tam bezwzględnie należy dołączyć również opis patentowy. Często potrafi on zajmować kilkadziesiąt stron.

2. Błyskawiczna rejestracja

Tak jak na patent czeka się średnio 3 lata, tak na świadectwo rejestracji wzoru wspólnotowego… 14 dni. Dzięki temu firmy wolą zrobić zgłoszenie na Unię niż Polskę, gdzie procedura zajmuje od 2 do 4 miesięcy.

3. Niskie opłaty urzędowe

Ochrona unijnego znaku towarowego to wydatek 850 EUR. Europejska ochrona patentowa to koszt od 30 tys. PLN. W przypadku wzoru wspólnotowego opłata wynosi tylko 350 EUR. A jeżeli skorzystasz z dotacji, urząd zwróci Ci z tej kwoty 75%.

4. Długi czas obowiązywania monopolu

Wzory użytkowe dają Ci prawo wyłączne na 10 lat. Patenty 20. Wzory przemysłowe mogą obowiązywać aż 25 lat. Przebijają je w tym jedynie znaki towarowe, których ochrona może trwać wiecznie. Wystarczy pamiętać, aby sukcesywnie co 10 lat jest przedłużać.

5. Łatwe blokowanie ofert konkurencji na Allegro

Prawo z rejestracji wzoru jest niczym bomba atomowa. Nie potrzebujesz wyroku sądu, aby usunąć ofertę nieuczciwej konkurencji. Platformy takie jak Allegro, Amazon czy OLX muszą reagować na skargi. Jeżeli zgłosisz im, że dany produkt łamie Twoje prawa, to zdejmą taką aukcję ze swojej strony. Ważne abyś pokazał im swoje świadectwo rejestracji.

Trolle wykorzystują prawo własności przemysłowej do kradzieży

Żeby nie było tak różowo, to muszę Ci wspomnieć również o zagrożeniach. Jako, że procedura rejestracji wzorów jest uproszczona, to wykorzystują to trolle patentowe. Zgłaszają do ochrony wiodące produkty konkurencji i blokują im tak sprzedaż.

Naturalnie możesz próbować później takie prawo unieważniać, ale zajmuje to około roku. Do tego czasu możesz mieć usunięte konto na Allegro. I zdarza się to dość często. Jedną z głośniejszych spraw była ta z zastrzeżeniem stroju świętego Mikołaja przed świętami. Może i absurd, ale pozwolił na rok zmonopolizować temu człowiekowi sprzedaż.

Prawa do produktu może próbować Ci ukraść były wspólnik, projektant czy konkurent. Eliminujesz to zagrożenie robiąc zgłoszenie jako pierwszy. Później, podobnie jak firma Vitberg powinieneś chwalić się otrzymanym świadectwem. Jeżeli chcesz się dowiedzieć, co o tych trollach patentowych myśli Prezes Urzędu Patentowego RP, obejrzyj mój wywiad.

Dlaczego tajemnica przedsiębiorstwa się nie sprawdza?

Niektóre firmy świadomie rezygnują z formalnej ochrony. Istotę swojego rozwiązania, które ma wartość gospodarczą, chronią tajemnicą przedsiębiorstwa. Sprawdza się to tylko wtedy, kiedy konkurencja nie może zrobić tzw. inżynierii wstecznej. Taką strategię przyjęła Coca-Cola w stosunku do przepisu na swój wiodący napój. 

Nie sprawdzi się to jednak w przypadku produktów, które pokazałem powyżej. Wystarczy je kupić i rozebrać na czynniki pierwsze, aby zrozumieć ich budowę. To sprawia, że konkurencja szybko może je skopiować. Poza tym warunkiem powoływania się na tajemnicę przedsiębiorstwa jest to, że tego pomysłu nie możesz ujawnić. Ciężko mówić, że produkt jest poufny, jeżeli od kilku miesięcy go sprzedajesz.

Ochrona pomysłu na biznes i produkt przed kradzieżą. Podsumowanie

Sposobów ochrony pomysłu na biznes jest wiele. Każdy instynktownie myśli o patencie, ale są inne alternatywy. Jedną z ciekawszych opcji są właśnie wzory przemysłowe. Stosunek ceny i szybkości rejestracji, do efektów jakie to daje, jest wyjątkowo korzystny.

Przedsiębiorcy bardziej cenią sobie szybkość niż siłę ochrony. Mając świadectwo w ręku już teraz odstraszają konkurencję. Pacyfikują tak konkurentów, którzy chcieliby ich skopiować. W przypadku patentu, mógłbyś z nimi walczyć dopiero po kilku latach.

Jeżeli zastanawiasz się jak chronić pomysł na biznes i produkt przed kradzieżą, rozważ konsultacje z rzecznikiem patentowym. Bazując na swoim doświadczeniu doradzę Ci co w Twoim przypadku sprawdzi się najlepiej. Czasami w ogóle nie warto robić zgłoszenia.

Zobacz również:

• Umowa o przeniesienie praw autorskich majątkowych do logo Twojej firmy
• Czy uda Ci się zarejestrować każdy znak towarowy?
• Prawo własności przemysłowej a własność intelektualna
• Dlaczego „prawnik specjalista” wygrywa z „prawnikiem od wszystkiego”?
• Zabezpiecza lepiej niż patent? Czy wzór przemysłowy jest lepszy od patentu?
• Urząd Patentowy nie udzieli ochrony na opisową nazwę firmy
• Co daje posiadanie prawa ochronnego na znak towarowy?
• Ile lat trwa ochrona prawna znaku towarowego w Polsce i na świecie?
• Tajemnica przedsiębiorstwa i zakaz konkurencji. Jak zabezpieczyć swoje interesy?