Prawna ochrona wzorów przemysłowych

Zastrzeżenie nazwy i logo firmy w Urzędzie Patentowym wymaga wniesienia określonych opłat urzędowych. Koszt rejestracji znaku towarowego uzależniony jest zasadniczo od dwóch czynników. Z jednej strony od  zasięgu terytorialnego ochrony (im jest większy, tym cena będzie wyższa). Z drugiej, od ilości klas towarowych wskazanych w zgłoszeniu. Jeżeli formalnościami ma się dla Ciebie zająć rzecznik patentowy, to przeczytaj o stawkach minimalnych za jego usługi.

 

Marka firmy = magnes na klientów.

Przedsiębiorcy inwestują w reklamę oraz poprawę jakości obsługi klienta, aby pozytywnie wyróżnić się na tle konkurencji. Jeżeli im się to uda, klienci odwdzięczają się takiej marce zaufaniem. A to daje już konkretną przewagę konkurencyjną.

Podam Ci prosty przykład.

Co byś wybrał, telewizor SONY czy tańszy model, ale nieznanej marki?

Myślę, że większość osób dokonując zakupu nie kierowałaby się jedynie ceną. SONY gwarantuje, że jej towary poniżej pewnego poziomu nie schodzą.

Kupując telewizor tej marki zapewniamy sobie poczucie bezpieczeństwa.

Chcę przez to powiedzieć, że dobrze rozpoznawalna marka przyciąga klientów. Nawet jeżeli ta rozpoznawalność obejmuje tylko miasto, w którym działasz. Często to właśnie marka jest najcenniejszym aktywem przedsiębiorstwa.


Idealnie podsumował to John Stuart, dyrektor korporacji Quaker:

Gdyby trzeba było podzielić firmę, to oddałbym majątek,
halę produkcyjną i wyposażenie, a sobie zatrzymałbym markę.
I tak wyszedłbym na tym o wiele lepiej.

 
Bez wątpienia marka jest cenna.

Pojawia się więc pytanie…

…jak chronić nazwę i logo firmy?

Rejestrując je w odpowiednim Urzędzie Patentowym.

O tym, dlaczego warto się na to zdecydować, opisuję w dalszej części artykułu. Tutaj wspomnę jedynie o tym, że po przejściu całej procedury otrzymasz prawo wyłącznego posługiwania się zarejestrowanym oznaczeniem.

Potwierdzeniem tego będzie świadectwo ochronne.

To wyjątkowo ładny, ale i cenny dokument.

Znajdują się w nim informacje:

• co zastrzegłeś – nazwę czy logo;
• na jakim terytorium;
• w zakresie jakich towarów i usług;

• że to Tobie przysługują prawa do marki.

 
Prawo ochronne na znak towarowy trwa 10 lat. Od razu Cię uspokoję, że taką ochronę można później przedłużyć na kolejne 10-letnie okresy. Teoretycznie da się tak robić w nieskończoność. Jest to niewątpliwa przewaga w kontekście ograniczonej do 20 lat ochrony patentowej, czy trwającej maksymalnie 25 lat ochrony wzorów przemysłowych.

 

Ciekawostka:

Najstarszym zarejestrowanym na świecie znakiem towarowym jest logo czeskiego piwa. Zgłoszenia dokonano w 1859 r. i ochronę przedłużano już 16 razy!

Koszt rejestracji znaku towarowego w Polsce.

Chcąc zarejestrować znak towarowy w naszym kraju, zgłoszenia należy dokonać w Urzędzie Patentowym RP w Warszawie. Jeżeli nie wystąpią żadne przeszkody oraz nikt nie złoży sprzeciwu, całe postępowanie powinno potrwać około 6 miesięcy.

 

Koszt rejestracji znaku towarowego na Polskę:

a) zgłoszenie:

• opłata za zgłoszenie znaku towarowego w jednej klasie towarowej – 450 PLN (przy zgłoszeniu drogą elektroniczną 400 PLN)
• opłata za następną klasę – 120 PLN.

b)  ochrona:

• opłata za 10-letni okres ochronny za każdą klasę- 400 PLN.
• opłata za publikację informacji o udzielonym prawie ochronnym – 90 PLN.

Przykład:

W 2018 r. zgłoszono do rejestracji dość ciekawy znak towarowy “Nioska Radoska”. Służy on do oznaczania następujących towarów z klasy 29: jaja i produkty z jaj.

Koszt rejestracji znaku towarowego wyniósł więc 890 zł (400 zł za zgłoszenie + 400 zł za 10-letnią ochronę + 90 zł za publikację).

Koszt rejestracji znaku towarowego w Unii Europejskiej

Jeżeli twoja firma działa również poza granicami Polski, powinieneś rozważyć rejestrację unijnego znaku towarowego. Zasięg takiej ochrony obejmuje 28 krajów UE, w tym naturalnie nasz kraj. Zgłoszenia powinieneś dokonać do Urzędu UE ds. Własności Intelektualnej (EUIPO) w Alicante w Hiszpanii.

Jeżeli nie wystąpią komplikacje, postępowanie powinno potrwać około 5 miesięcy.

 
Koszt rejestracji znaku towarowego na UE:

a) zgłoszenie i ochrona:

• opłata za zgłoszenie znaku towarowego w 1 klasie – 1000 EUR;
• opłata za zgłoszenie w 1 klasie, gdy dokonane drogą elektroniczną  – 850 EUR;
• opłata za drugą klasę – 50 EUR;
• opłata za każdą następną wskazaną klasę – 150 EUR;

Przykład:

Przeszukując bazy unijnych znaków towarowych, znalazłem kolejny interesujący przykład 🙂

Znak służy do oznaczania wina.

Jako że wszystko zmieściło się w jednej klasie, to koszt rejestracji tego znaku towarowego wyniósł 850 EUR.

 

 

Koszt rejestracji znaku towarowego “na świat”.

Rejestracja znaku unijnego jest o tyle atrakcyjna, że dokonując jednego zgłoszenia, ochroną możesz objąć wszystkie kraje UE. Niestety nie da się tak zrobić przy rejestracji znaku na cały świat (stąd cudzysłów). Możesz za to wskazać kilka lub kilkadziesiąt krajów świata, na terenie których ma obowiązywać ochrona Twojego znaku.

Co ważne w ramach tego postępowania rozszerzasz ochronę znaku już zarejestrowanego (np. w Polsce lub UE). Formalnie zgłoszenia powinieneś dokonać do Biura Światowej Organizacji Własności Intelektualnej (WIPO) w Genewie w Szwajcarii.

 
Koszt międzynarodowej rejestracji znaku towarowego:

a) zgłoszenie i ochrona:

• opłata za zgłoszenie i ochronę do trzech klas:
  • jeżeli znak nie jest przedstawiony w kolorach – 653 CHF *franków szwajcarskich
  • jeżeli znak jest kolorowy – 903 CHF;;

• opłata za każdą klasę powyżej trzeciej – 100 CHF;
• opłata za każde wskazane państwo członka porozumienia – 100 CHF;
  • wybrane państwa ustaliły własne opłaty indywidualne.

 

Przykład:

Ta marka została najpierw zastrzeżona w Polsce, a później jej  ochronę rozszerzono poprzez WIPO na Chiny. Łącznie koszt rejestracji znaku towarowego wyniósł 1003 CHF (903 opłaty podstawowej + 100 CHF za wyznaczony kraj).

 

Jak zarejestrować znak towarowy w Polsce?

Jeżeli chcesz dowiedzieć się czegoś więcej o procedurze, to gorąco zachęcam Cię do posłuchania podcastu, w którym rozmawiałem z Panią Edytą Demby- Siwek. Mój gość jest dyrektorem Departamentu Znaków Towarowych w polskim Urzędzie Patentowym.

Podcast to audycja dźwiękowa, którą możesz za darmo słuchać na swoim telefonie, np. jadąc samochodem czy biegając. To idealne rozwiązanie dla osób, które cierpią na deficyt czasu, ponieważ możesz wtedy robić dwie rzeczy jednocześnie.
 

>> Pobierz odcinek

>> Odsłuchaj na Androidzie

>> Odsłuchaj na iPhone

>> Zobacz poprzednie odcinki

Badanie zdolności ochronnej znaku towarowego.

Pamiętaj, że rejestracja znaku towarowego nie jest zwykłą formalnością. Aby Twoja marka mogła korzystać z  podwyższonej ochrony prawnej, musi spełniać określone wymogi.

Co jednak najważniejsze, nie może być podobna do już zarejestrowanego znaku towarowego. Z tego powodu przed zgłoszeniem powinieneś zrobić badanie znaku towarowego.

Na tym etapie warto skorzystać z pomocy rzecznika patentowego. Kolizją mogą się bowiem okazać nie tylko znaki identyczne ale i podobne. Pamiętaj, że nie jest ważne czy wg Ciebie znaki się różnią. Istotne jest jedynie to jak Twoją sytuację zinterpretuje Urząd Patentowy lub sąd.

Zgłaszając znak “w ciemno” może się okazać, że nie tylko ochrony nie dostaniesz, ale od początku naruszałeś cudze prawa. Tego dowiesz się z pisma od kancelarii prawnej.

Wiem co mówię, bo często spotykam się z takimi historiami.


Więcej na temat takiej analizy prawnej marki mówiłem w nagraniu:
 

 

Czy koszt rejestracji znaku towarowego jest wysoki?

Oczywiście dla każdego wartość pieniądza będzie inna.

Mitem jest jednak to, że koszt rejestracji znaku towarowego jest zaporowy dla małych firm. Jako rzecznik patentowy mogę powiedzieć, że to właśnie mali i średni przedsiębiorcy najczęściej dokonują zgłoszeń.

Duże firmy idą na ilość, rejestrując wiele swoich znaków. Małe, zastrzegają jedynie swoją nazwę lub logo. Nie robią tego zresztą po to, aby walczyć z konkurencją.

Zależy im jedynie na bezpieczeństwie i poczuciu, że nikt im budowanej przez lata marki nie odbierze.

 
Na koszt rejestracji znaku towarowego powinieneś spojrzeć z perspektywy całego 10-letniego okresu ochronnego. Nie ma możliwości wnoszenia opłat urzędowych w miesięcznych ratach. Trzeba wszystko uiścić od razu. Stąd finalna kwota dla niektórych osób może się wydawać wysoka. Zrobiłem jednak symulację dla zgłoszenia w 3 klasach.

 

Polska

– 1940 PLN – łączne opłaty urzędowe
– 16 PLN – miesięczny koszt ochrony

 

Unia Europejska

– 1050 EUR – łączne opłaty urzędowe
– 37 PLN – miesięczny koszt ochrony na 28 krajów
– 1,34 PLN – miesięczny koszt ochrony w jednym kraju

 

Czy koszt rzędu 16 czy 37 zł. miesięcznie jest zaporowy?

Moim zdaniem nie.

Mimo wszystko pokutuje wśród wielu osób przeświadczenie, że znaki rejestrują tylko bogate firmy. Dodałbym do tego również niską świadomość korzyści, jakie daje taka ochrona i mamy odpowiedź, dlaczego wciąż tyle firm swoich znaków nie rejestruje.

No właśnie, co taka ochrona w ogóle daje?

 

 

Dlaczego warto zarejestrować znak towarowy?

Niedawno zrobiłem podsumowanie mojego 10-letniego doświadczenia zawodowego. Przez ten czas pomogłem wielu przedsiębiorcom w sporach o znaki towarowe. Efektem mojej pracy jest podcast, w którym opowiadam, co daje  zastrzeżenie nazwy lub logo firmy.

Ewentualnie jakich zagrożeń dzięki temu unikasz.

 

>> Pobierz odcinek

>> Odsłuchaj na Androidzie

>> Odsłuchaj na iPhone

>> Zobacz poprzednie odcinki

 

Poniżej przedstawiam pięć największych korzyści.

– 1 –
Uniemożliwiasz kradzież swojej marki.

Skoro marka potrafi być magnesem na klientów, to ma określoną wartość. A to sprawia, że pewne osoby mogą być zainteresowane jej przejęciem. Jest to formalnie możliwe, jeżeli ktoś zastrzeże Twój znak towarowy bezpośrednio na siebie. Pamiętaj bowiem, że w Urzędzie Patentowym panuje zasada:

“kto pierwszy ten lepszy”

Ekspert rozpatrujący takie zgłoszenie nie sprawdza, czy na rynku istnieją już firmy o podobnej nazwie. Czeka jedynie na to, czy ktoś sprzeciwi się rejestracji. Jeżeli taki wniosek nie wpłynie, znak jest rejestrowany.

 

Z mojego doświadczenia wynika, że markę firmy najczęściej starają się przejąć:

• byli wspólnicy lub
• pracownicy.

Takie osoby “idąc na swoje” często zabierają przy okazji część zespołu. Szybko jednak stają przed takim problemem, że nikt ich nowej firmy nie zna.

To często staje się właśnie bodźcem do tego, aby podszywać się, bądź próbować przejąć markę byłego pracodawcy.

 
Działania takich osób łatwo spacyfikujesz, jeżeli to Ty jako pierwszy zgłosisz swój znak towarowy do ochrony. Powołując się na uzyskane w ten sposób świadectwo rejestracji łatwo zablokujesz zgłoszenie konkurenta. Ponosząc koszt rejestracji znaku towarowego unikasz wieloletnich sporów sądowych.

 

Trolle od znaków towarowych.

Na terenie Stanów Zjednoczonych trolle od znaków towarowych stanowiły poważny problem w latach 90-tych. Model ich działania był zawsze taki sam. Trolle lokalizowały firmy, które swoich marek nie chroniły i rejestrowały je na siebie. Uzyskane dzięki temu prawo ochronne wykorzystywały później do szantażowania przedsiębiorców.

Problem trolli urósł do takich rozmiarów, że wpłynęło to na zmianę prawa. Dziś w USA, aby znak zarejestrować, należy najpierw wykazać, że się go realnie używa. To związało ręce tego typu naciągaczom.

Niestety takiego wymogu nie ma w prawie polskim, a to oznacza, że trolle mają u nas sprzyjające warunki do działania. Efektem tego jest to, że od czasu do czasu trafiają do nas sprawy, gdzie np. polski sprzedawca zastrzega markę chińskiego producenta. Dzięki temu blokuje konkurencyjnym firmom sprzedaż danych towarów.

 

Temu problemowi poświęciłem osobne nagranie:

– 2 –
Nabywasz autentyczne prawa do marki firmy.

Wiele osób uważa, że ich prawa do marki wynikają z wpisu firmy do rejestru CEIDG lub KRS. Prawda jest jednak taka, że w tym zakresie panuje w Polsce ogromny bałagan. Urzędnicy nie weryfikują czy wybrana przez Ciebie nazwa nie łamie prawa.

Nie wierzysz? Łatwo to sprawdzić.

Ja w bazie CEIDG znalazłem ponad 400 TOMBUD-ów i aż 600 ARTBUD-ów.

O jakich prawach do marki możemy mówić, jeżeli identycznym bądź podobnym określeniem posługują się setki naszych konkurentów.

 

Sytuacja wygląda zupełnie inaczej, jeżeli swój znak towarowy zarejestrujesz.

Dzięki temu uzyskujesz wyłączne prawo posługiwania się danym oznaczeniem na terenie Polski. Każdy konkurent, który wejdzie w taką nazwę złamie prawo. Jakie grożą za to konsekwencje szczegółowo tłumaczę poniżej.

 

– 3 –
Łatwiejsza walka z nieuczciwą konkurencją.

Marka firmy w pewnym stopniu chroniona jest przepisami niewymagającymi formalnej rejestracji w Urzędzie Patentowym. Poziom tej ochrony jest jednak minimalny.

Jeżeli będziesz się na te prawa powoływał w sporze, to musisz wykazać:

• od kiedy danym określeniem się posługujesz;
• jakie towary lub usługo oferujesz;
• na jakim terytorium działasz.

Często jest tak, że marka przedsiębiorcy jest chroniona jedynie w zakresie niektórych towarów i usług. I co najważniejsze nie na terenie całej Polski, a jedynie miasta, w którym działa. To z kolei oznacza, że konkurent oddalony od niego o kilkaset kilometrów działa legalnie. Nie ma bowiem realnego ryzyka, że ich klienci się pomylą.

 
I znów te wszystkie niedogodności eliminujesz rejestrując swój znak towarowy.

Dzięki temu choćbyś prowadził osiedlowy butik z używaną odzieżą, uzyskujesz monopol na daną nazwę na terenie całego kraju. W sądzie, aby wykazać jakie prawa do marki Ci przysługują, wystarczy, że przedłożyć świadectwo rejestracji.

Taki spór jest więc zdecydowanie prostszy, a jego wynik łatwiejszy do przewidzenia.

– 4 –
Możesz legalnie posługiwać się symbolem ®.

Zauważyłem, że ludzie charakterystyczną R-kę w kółku utożsamiają z oryginalnością danego towaru. Całkiem niedawno w sieci zrobiło się głośno o mężczyźnie, który oskarżył pewien sklep o sprzedawania podróbek. Chodziło o to, że buty znanej marki nie miały przy logo było symbolu ®.

W rzeczywistości R-ka to skrót od angielskiego słowa registered i oznacza, że oznaczone nią logo bądź nazwa jest zarejestrowanym znakiem towarowym. Co więcej, ten symbol jest chroniony prawem. Posługiwanie się nim bez rejestracji grozi grzywną do 5 tys. zł.

Nie ma natomiast obowiązku jego używania, więc sklep prawa nie złamał.

Nie da się ukryć, że symbol ® przy logo dodaje marce prestiżu i pozytywnie wpływa na sprzedaż. To może tłumaczyć fakt, że niektóre firmy dodają go do swojego logo, choć znaku nie chronią.

– 5 –
Możliwość zarabiania na znaku towarowym.

Dzięki rejestracji, możesz na wiele sposobów zarabiać na marce:

Franczyza

Na zasadzie franczyzy często działają takie sklepy jak Żabka. Franczyzodawca dzieli się nie tylko modelem biznesowym oraz know how, ale w głównej mierze marką. Z pewnością franczyzobiorca otwierając punkt pod własną nazwą, nie osiągnąłby takiego poziomu sprzedaży jak pod szyldem rozpoznawalnej marki.

Licencjonowanie znaku towarowego

Świetnym przykładem komercjalizacji marki są zespoły muzyczne. Wielu artystów rejestruje je jako znaki towarowe. To pozwala im udzielać licencji na wykorzystanie logo na odzieży lub gadżetach reklamowych. Muzycy nie zajmują się produkcją, ale zarabiają często procent od sprzedaży tego typu towarów.

Optymalizacja podatkowa.

Możliwości optymalizacji podatkowych jest wiele. Najpopularniejsza polega na tym, że właściciel znaku towarowego podpisuje umowę ze spółką na jego używanie. Dzięki temu często można uniknąć podwójnego opodatkowania. Z drugiej strony taki znak towarowy może być dużo wart. Wnosząc go aportem do spółki można pomniejszyć płacone podatki.

Zabezpieczenie kredytu w banku.

Wartość znaku towarowego da się wycenić. Jeżeli przedsiębiorca ma duży dochód, ta wartość może być liczona w milionach. Często własność niematerialna jak znaki towarowe czy patenty jest więcej warta niż dobra materialne przedsiębiorcy. To ważna informacja, bo taki znak towarowy może stanowić zabezpieczenie kredytu w banku. Jeżeli nie spłacisz swoich zobowiązań, to bank przejmie Twój znak i sprzeda np. Twojej konkurencji.

Ratunek w przypadku bankructwa.

Koszt rejestracji znaku towarowego stanowi promil tego ile może on być wart na rynku. Czasami jednak, nawet nie ze swojej winy, firma może wpaść w problemy finansowe. Przykładem z ostatnich lat jest marka Atlantic, której kręgosłup przetrąciła wojna na wschodzie Ukrainy. Spółka zmuszona była sprzedać swój majątek. Finalnie za znak towarowy Atlantic nabywca zapłacił niemal 1 mln zł.

I o taką kwotę spółka pomniejszyła swoje długi.