Niezarejestrowany wzór wspólnotowy zainteresuje przedsiębiorców, którzy wytwarzają produkty “o krótkim życiu”. Chodzi o towary sezonowe, których atrakcyjność dla konsumentów szybko mija. Jak szybko zapewnić ochronę prawną np. kolekcji obuwia?Dokładnie o tym przeczytasz w dzisiejszym wpisie na blogu 🙂
Niezarejestrowany wzór wspólnotowy – definicja
Wyjaśnię ci wszystko w prosty sposób.
Chcąc chronić wygląd danego przedmiotu w Polsce, możesz do tego wykorzystać wzór przemysłowy. Rejestruje się go w Urzędzie Patentowym w Warszawie. Jeżeli ochronę na swój produkt chcesz rozciągnąć na całą Unię Europejską możesz wykorzystać wzór wspólnotowy. W tym przypadku rejestracji dokonuje się w EUIPO (Urząd UE ds. Własności Intelektualnej) w Alicante w Hiszpanii.
W zasadzie poza zasięgiem terytorialnym oba rodzaje wzorów wiele się nie różnią. Aby uzyskać ochronę, musisz jednak formalnie wysłać zgłoszenie. Warto więc o tym pomyśleć zawczasu.
Przepisy unijne dają ci możliwość ochrony w dwóch wariantach:
jako wzór wspólnotowy (wymagane rejestracja w EUIPO)
jako niezarejestrowany wzór wspólnotowy (nie ma wymogu rejestracji)
Nowość wzoru przemysłowego potrafi spędzić sen z powiek niejednemu przedsiębiorcy. Sam miałem okazję przekazać kilku złą wiadomość. Ich produkt, który tak rewelacyjnie się sprzedaje, nie może być chroniony w Urzędzie Patentowym. W dzisiejszym wpisie opowiem ci jakich błędów unikać, aby twoja ochrona prawna była po prostu nie do ruszenia 🙂
Po pierwsze musisz wiedzieć, że nowość wzoru przemysłowego rozumiana jest inaczej jak w znaczeniu potocznym. Oczywiście najprościej mówiąc chodzi tutaj o ujawnienie wzoru zanim zostanie on zgłoszony do Urzędu Patentowego. Aby jednak uznać, że nowość wzoru przemysłowego została naruszona, muszą jednak być spełnione i inne przesłanki. Nie każde bowiem ujawnienie od razu dyskwalifikuje twój produkt.
Podstawowa zasada nowości
Wzór przemysłowy uważany jest za nowy, jeżeli przed datą zgłoszenia go do Urzędu Patentowego, identyczny wzór nie został publicznie udostępniony. Co najważniejsze, wzór uważa się za identyczny z udostępnionym publicznie, również wtedy, gdy różni się od niego jedynie nieistotnymi szczegółami. Chodzi więc o przypadki, kiedy porównywane wzory różnią się niuansami niedostrzegalnymi dla przeciętnego człowieka.
Urząd Patentowy nie sprawdza, czy przesłany mu wzór spełnia przesłanki nowości. Nowość wzoru przemysłowego może za to zostać zweryfikowana, w wyniku postępowania o stwierdzenie nieważności wzoru. Taka procedura najczęściej wszczynana jest przez konkurenta z branży.
Tak czy inaczej to na twoich barkach spoczywa odpowiedzialność za zgłoszenie, które powinno spełniać wszystkie ustawowe wymagania. Z pewnością pomoże ci w tym profesjonalny pełnomocnik jakim jest rzecznik patentowy.
Jak rozumieć publiczne udostępnienie wzoru?
Publicznym udostępnieniem, będzie każdy akt umożliwiający zapoznanie się ze wzorem nieograniczonej liczbie osób, zawodowo zajmujących się dziedziną, której dotyczy wzór. Można przez to rozumieć osoby, które w ramach określonej branży zajmują się wyglądem produktów. Projektanci, osoby odpowiedzialne za marketing czy rozwój produktów, sprzedawcy, handlowcy.
Sytuacja wygląda ciekawie, jeżeli spojrzymy na zakres terytorialny ewentualnego udostępnienia wzoru. W polskim prawie brak bowiem jakiegokolwiek geograficznego zawężenia, jeżeli chodzi o stan wiedzy specjalistów z danej branży. Przepisy odnoszące się do wspólnotowego wzoru już takie zapisy posiadają (mowa jest o obszarze Wspólnoty).
Jaki to będzie miało wpływ na twoje interesy? Jeżeli ujawnisz swój wzór na wystawie w Chinach, może to być podstawa do unieważnienia wzoru przemysłowego krajowego ale ochrona wspólnotowego może się utrzymać.
Jak może nastąpić ujawnienie wzoru?
Formy publicznego udostępnienia niweczące nowość wzoru przemysłowego zostały wymienione w ustawie PrWłPrzem. Może to być:
stosowanie;
wystawienie;
ujawnienie w inny sposób.
Faktycznie chodzi więc o przypadki sprzedaży wzoru, oraz jego reklamy (zdjęcia, ulotki, banery czy katalogi). Nowość wzoru przemysłowego można zaprzepaścić publikując artykuł w gazecie branżowej (jeżeli np. dodamy do niego zdjęcie produktu). W praktyce przyjmuje się bowiem, że w dacie publikacji czasopisma, z tą formą udostępnienia publicznego mogli zapoznać się specjaliści z danej branży.
Ujawnienia nieszkodzące nowości
Nie niweczy nowości ujawnienie wzoru osobie trzeciej, która w sposób wyraźny lub dorozumiany była zobowiązana do zachowania poufności. Chodzi tutaj na przykład, o sytuację kiedy przedsiębiorcy prowadzą między sobą korespondencję handlową. Ze swej natury taka korespondencja ma charakter poufna i można domniemywać, że nie dotrze do nieograniczonego kręgu odbiorców- profesjonalistów.
Kolejnym przypadkiem udostępnienia wzoru, które nie uchybia nowości jest ujawnienie go przez twórcę, jego następcę prawnego lub osobę trzecią za zgodą uprawnionego. Pod warunkiem jednak, że nie nastąpiło to wcześniej niż na 12 miesięcy od daty dokonania formalnego zgłoszenia do Urzędu Patentowego.
Nowość wzoru przemysłowego – podsumowanie
Wzór przemysłowy, który został zgłoszony do rejestracji z naruszeniem nasady nowości może zostać unieważniony.
Urząd Patentowy nie sprawdza, czy wzór przemysłowy spełnia przesłankę nowości.
Ujawnienie wzoru następuje wtedy, kiedy wiadomość o wzorze może dotrzeć do osób zawodowo zajmujących się daną dziedziną.
Nie niweczy nowości ujawnienie wzoru osobie trzeciej, która miała zachować poufność.
Nie niweczy nowości ujawnienie wzoru w terminie 12 miesięcy przed dokonaniem formalnego zgłoszenia.
Jak widzisz pojęcie nowości obwarowane jest szeregiem zastrzeżeń. Mimo wszystko dość często przedsiębiorcy zgłaszają do ochrony przedmioty, których ochronę, jeżeli ma się odpowiednie dowody, łatwo unieważnić. Cały zabieg mija się wtedy z celem. Posiadasz wtedy bowiem świadectwo ochronne, którego boisz się użyć, aby nie zostać pozbawionym praw z rejestracji. Pamiętaj więc, że nowość wzoru przemysłowego, to kluczowa kwestia jeżeli myślisz o skutecznej i trwałej ochronie prawnej swojego produktu.
Zastrzeżenie nazwy i logo firmy w Urzędzie Patentowym wymaga wniesienia określonych opłat urzędowych. Koszt rejestracji znaku towarowego uzależniony jest zasadniczo od dwóch czynników. Z jednej strony od zasięgu terytorialnego ochrony (im jest większy, tym cena będzie wyższa). Z drugiej, od ilości klas towarowych wskazanych w zgłoszeniu. Jeżeli formalnościami ma się dla Ciebie zająć rzecznik patentowy, to przeczytaj o stawkach minimalnych za jego usługi.
Marka firmy = magnes na klientów.
Przedsiębiorcy inwestują w reklamę oraz poprawę jakości obsługi klienta, aby pozytywnie wyróżnić się na tle konkurencji. Jeżeli im się to uda, klienci odwdzięczają się takiej marce zaufaniem. A to daje już konkretną przewagę konkurencyjną.
Podam Ci prosty przykład.
Co byś wybrał, telewizor SONY czy tańszy model, ale nieznanej marki?
Myślę, że większość osób dokonując zakupu nie kierowałaby się jedynie ceną. SONY gwarantuje, że jej towary poniżej pewnego poziomu nie schodzą.
Kupując telewizor tej marki zapewniamy sobie poczucie bezpieczeństwa.
Chcę przez to powiedzieć, że dobrze rozpoznawalna marka przyciąga klientów. Nawet jeżeli ta rozpoznawalność obejmuje tylko miasto, w którym działasz. Często to właśnie marka jest najcenniejszym aktywem przedsiębiorstwa.
Idealnie podsumował to John Stuart, dyrektor korporacji Quaker:
Gdyby trzeba było podzielić firmę, to oddałbym majątek, halę produkcyjną i wyposażenie, a sobie zatrzymałbym markę. I tak wyszedłbym na tym o wiele lepiej.
Bez wątpienia marka jest cenna.
Pojawia się więc pytanie…
…jak chronić nazwę i logo firmy?
Rejestrując je w odpowiednim Urzędzie Patentowym.
O tym, dlaczego warto się na to zdecydować, opisuję w dalszej części artykułu. Tutaj wspomnę jedynie o tym, że po przejściu całej procedury otrzymasz prawo wyłącznego posługiwania się zarejestrowanym oznaczeniem.
Potwierdzeniem tego będzie świadectwo ochronne.
To wyjątkowo ładny, ale i cenny dokument.
Znajdują się w nim informacje:
co zastrzegłeś – nazwę czy logo;
na jakim terytorium;
w zakresie jakich towarów i usług;
że to Tobie przysługują prawa do marki.
Prawo ochronne na znak towarowy trwa 10 lat. Od razu Cię uspokoję, że taką ochronę można później przedłużyć na kolejne 10-letnie okresy. Teoretycznie da się tak robić w nieskończoność. Jest to niewątpliwa przewaga w kontekście ograniczonej do 20 lat ochrony patentowej, czy trwającej maksymalnie 25 latochrony wzorów przemysłowych.
Ciekawostka:
Najstarszym zarejestrowanym na świecie znakiem towarowym jest logo czeskiego piwa. Zgłoszenia dokonano w 1859 r. i ochronę przedłużano już 16 razy!
Koszt rejestracji znaku towarowego w Polsce.
Chcąc zarejestrować znak towarowy w naszym kraju, zgłoszenia należy dokonać w Urzędzie Patentowym RP w Warszawie. Jeżeli nie wystąpią żadne przeszkody oraz nikt nie złoży sprzeciwu, całe postępowanie powinno potrwać około 6 miesięcy.
Czym są klasy?
To coś jak klasyfikacja PKD.
W klasach uszeregowane są towary lub usługi, które będą oferowane pod danym znakiem towarowym.
Wszystko wg. tzw. klasyfikacji nicejskiej.
Koszt rejestracji znaku towarowego na Polskę:
a) zgłoszenie:
opłata za zgłoszenie znaku towarowego w jednejklasie towarowej– 450 PLN (przy zgłoszeniu drogą elektroniczną 400 PLN)
opłata za następną klasę – 120 PLN.
b) ochrona:
opłata za 10-letni okres ochronny za każdą klasę- 400 PLN.
opłata za publikację informacji o udzielonym prawie ochronnym – 90 PLN.
Przykład:
W 2018 r. zgłoszono do rejestracji dość ciekawy znak towarowy “Nioska Radoska”. Służy on do oznaczania następujących towarów z klasy 29: jaja i produkty z jaj.
Koszt rejestracji znaku towarowego wyniósł więc 890 zł (400 zł za zgłoszenie + 400 zł za 10-letnią ochronę + 90 zł za publikację).
Potrzebujesz pomocy przy rejestracji znaku towarowego?
Skontaktuj się ze mną:
– 575 999 410,
– mikolaj@lech.bydgoszcz.pl
Jako rzecznik patentowy, specjalizuję się w prawnej ochronie marek. Zarówno w kraju jak i za granicą.
Koszt rejestracji znaku towarowego w Unii Europejskiej
Jeżeli twoja firma działa również poza granicami Polski, powinieneś rozważyć rejestrację unijnego znaku towarowego. Zasięg takiej ochrony obejmuje 28 krajów UE, w tym naturalnie nasz kraj. Zgłoszenia powinieneś dokonać do Urzędu UE ds. Własności Intelektualnej (EUIPO) w Alicante w Hiszpanii.
Jeżeli nie wystąpią komplikacje, postępowanie powinno potrwać około 5 miesięcy.
Koszt rejestracji znaku towarowego na UE:
a) zgłoszenie i ochrona:
opłata za zgłoszenie znaku towarowego w 1 klasie – 1000 EUR;
opłata za zgłoszenie w 1 klasie, gdy dokonane drogą elektroniczną – 850 EUR;
opłata za drugą klasę – 50 EUR;
opłata za każdą następną wskazaną klasę – 150 EUR;
Przykład:
Przeszukując bazy unijnych znaków towarowych, znalazłem kolejny interesujący przykład 🙂
Znak służy do oznaczania wina.
Jako że wszystko zmieściło się w jednej klasie, to koszt rejestracji tego znaku towarowego wyniósł 850 EUR.
Koszt rejestracji znaku towarowego “na świat”.
Rejestracja znaku unijnego jest o tyle atrakcyjna, że dokonując jednego zgłoszenia, ochroną możesz objąć wszystkie kraje UE. Niestety nie da się tak zrobić przy rejestracji znaku na cały świat (stąd cudzysłów). Możesz za to wskazać kilka lub kilkadziesiąt krajów świata, na terenie których ma obowiązywać ochrona Twojego znaku.
Co ważne w ramach tego postępowania rozszerzasz ochronę znaku już zarejestrowanego (np. w Polsce lub UE). Formalnie zgłoszenia powinieneś dokonać do Biura Światowej Organizacji Własności Intelektualnej (WIPO) w Genewie w Szwajcarii.
Koszt międzynarodowej rejestracji znaku towarowego:
a) zgłoszenie i ochrona:
opłata za zgłoszenie i ochronę do trzech klas:
jeżeli znak nie jest przedstawiony w kolorach – 653 CHF *franków szwajcarskich
jeżeli znak jest kolorowy – 903 CHF;;
opłata za każdą klasę powyżej trzeciej – 100 CHF;
opłata za każde wskazane państwo członka porozumienia – 100 CHF;
wybrane państwa ustaliły własne opłaty indywidualne.
Przykład:
Ta marka została najpierw zastrzeżona w Polsce, a później jej ochronę rozszerzono poprzez WIPO na Chiny. Łącznie koszt rejestracji znaku towarowego wyniósł 1003 CHF (903 opłaty podstawowej + 100 CHF za wyznaczony kraj).
Jak zarejestrować znak towarowy w Polsce?
Jeżeli chcesz dowiedzieć się czegoś więcej o procedurze, to gorąco zachęcam Cię do posłuchania podcastu, w którym rozmawiałem z Panią Edytą Demby- Siwek. Mój gość jest dyrektorem Departamentu Znaków Towarowych w polskim Urzędzie Patentowym.
Podcast to audycja dźwiękowa, którą możesz za darmo słuchać na swoim telefonie, np. jadąc samochodem czy biegając. To idealne rozwiązanie dla osób, które cierpią na deficyt czasu, ponieważ możesz wtedy robić dwie rzeczy jednocześnie.
Pamiętaj, że rejestracja znaku towarowego nie jest zwykłą formalnością. Aby Twoja marka mogła korzystać z podwyższonej ochrony prawnej, musi spełniać określone wymogi.
Co jednak najważniejsze, nie może być podobna do już zarejestrowanego znaku towarowego. Z tego powodu przed zgłoszeniem powinieneś zrobićbadanie znaku towarowego.
Na tym etapie warto skorzystać z pomocy rzecznika patentowego. Kolizją mogą się bowiem okazać nie tylko znaki identyczne ale i podobne. Pamiętaj, że nie jest ważne czy wg Ciebie znaki się różnią. Istotne jest jedynie to jak Twoją sytuację zinterpretuje Urząd Patentowy lub sąd.
Zgłaszając znak “w ciemno” może się okazać, że nie tylko ochrony nie dostaniesz, ale od początku naruszałeś cudze prawa. Tego dowiesz się z pisma od kancelarii prawnej.
Wiem co mówię, bo często spotykam się z takimi historiami.
Więcej na temat takiej analizy prawnej marki mówiłem w nagraniu:
Czy koszt rejestracji znaku towarowego jest wysoki?
Oczywiście dla każdego wartość pieniądza będzie inna.
Mitem jest jednak to, że koszt rejestracji znaku towarowego jest zaporowy dla małych firm. Jako rzecznik patentowy mogę powiedzieć, że to właśnie mali i średni przedsiębiorcy najczęściej dokonują zgłoszeń.
Duże firmy idą na ilość, rejestrując wiele swoich znaków. Małe, zastrzegają jedynie swoją nazwę lub logo. Nie robią tego zresztą po to, aby walczyć z konkurencją.
Zależy im jedynie na bezpieczeństwie i poczuciu, że nikt im budowanej przez lata marki nie odbierze.
Na koszt rejestracji znaku towarowego powinieneś spojrzeć z perspektywy całego 10-letniego okresu ochronnego. Nie ma możliwości wnoszenia opłat urzędowych w miesięcznych ratach. Trzeba wszystko uiścić od razu. Stąd finalna kwota dla niektórych osób może się wydawać wysoka. Zrobiłem jednak symulację dla zgłoszenia w 3 klasach.
– 1050 EUR – łączne opłaty urzędowe
– 37 PLN – miesięczny koszt ochrony na 28 krajów
– 1,34 PLN – miesięczny koszt ochrony w jednym kraju
Czy koszt rzędu 16 czy 37 zł. miesięcznie jest zaporowy?
Moim zdaniem nie.
Mimo wszystko pokutuje wśród wielu osób przeświadczenie, że znaki rejestrują tylko bogate firmy. Dodałbym do tego również niską świadomość korzyści, jakie daje taka ochrona i mamy odpowiedź, dlaczego wciąż tyle firm swoich znaków nie rejestruje.
No właśnie, co taka ochrona w ogóle daje?
Dlaczego warto zarejestrować znak towarowy?
Niedawno zrobiłem podsumowanie mojego 10-letniego doświadczenia zawodowego. Przez ten czas pomogłem wielu przedsiębiorcom w sporach o znaki towarowe. Efektem mojej pracy jest podcast, w którym opowiadam, co daje zastrzeżenie nazwy lub logo firmy.
Skoro marka potrafi być magnesem na klientów, to ma określoną wartość. A to sprawia, że pewne osoby mogą być zainteresowane jej przejęciem. Jest to formalnie możliwe, jeżeli ktoś zastrzeże Twój znak towarowy bezpośrednio na siebie. Pamiętaj bowiem, że w Urzędzie Patentowym panuje zasada:
“kto pierwszy ten lepszy”
Ekspert rozpatrujący takie zgłoszenie nie sprawdza, czy na rynku istnieją już firmy o podobnej nazwie. Czeka jedynie na to, czy ktoś sprzeciwi się rejestracji. Jeżeli taki wniosek nie wpłynie, znak jest rejestrowany.
Z mojego doświadczenia wynika, że markę firmy najczęściej starają się przejąć:
Takie osoby “idąc na swoje” często zabierają przy okazji część zespołu. Szybko jednak stają przed takim problemem, że nikt ich nowej firmy nie zna.
To często staje się właśnie bodźcem do tego, aby podszywać się, bądź próbować przejąć markę byłego pracodawcy.
Działania takich osób łatwo spacyfikujesz, jeżeli to Ty jako pierwszy zgłosisz swój znak towarowy do ochrony. Powołując się na uzyskane w ten sposób świadectwo rejestracji łatwo zablokujesz zgłoszenie konkurenta. Ponosząc koszt rejestracji znaku towarowego unikasz wieloletnich sporów sądowych.
Trolle od znaków towarowych.
Na terenie Stanów Zjednoczonych trolle od znaków towarowych stanowiły poważny problem w latach 90-tych. Model ich działania był zawsze taki sam. Trolle lokalizowały firmy, które swoich marek nie chroniły i rejestrowały je na siebie. Uzyskane dzięki temu prawo ochronne wykorzystywały później do szantażowania przedsiębiorców.
Problem trolli urósł do takich rozmiarów, że wpłynęło to na zmianę prawa. Dziś w USA, aby znak zarejestrować, należy najpierw wykazać, że się go realnie używa. To związało ręce tego typu naciągaczom.
Niestety takiego wymogu nie ma w prawie polskim, a to oznacza, że trolle mają u nas sprzyjające warunki do działania. Efektem tego jest to, że od czasu do czasu trafiają do nas sprawy, gdzie np. polski sprzedawca zastrzega markę chińskiego producenta. Dzięki temu blokuje konkurencyjnym firmom sprzedaż danych towarów.
Temu problemowi poświęciłem osobne nagranie:
– 2 –
Nabywasz autentyczne prawa do marki firmy.
Wiele osób uważa, że ich prawa do marki wynikają z wpisu firmy do rejestru CEIDG lub KRS. Prawda jest jednak taka, że w tym zakresie panuje w Polsce ogromny bałagan. Urzędnicy nie weryfikują czy wybrana przez Ciebie nazwa nie łamie prawa.
Nie wierzysz? Łatwo to sprawdzić.
Ja w bazie CEIDG znalazłem ponad 400 TOMBUD-ów i aż 600 ARTBUD-ów.
O jakich prawach do marki możemy mówić, jeżeli identycznym bądź podobnym określeniem posługują się setki naszych konkurentów.
Sytuacja wygląda zupełnie inaczej, jeżeli swój znak towarowy zarejestrujesz.
Dzięki temu uzyskujesz wyłączne prawo posługiwania się danym oznaczeniem na terenie Polski. Każdy konkurent, który wejdzie w taką nazwę złamie prawo. Jakie grożą za to konsekwencje szczegółowo tłumaczę poniżej.
– 3 –
Łatwiejsza walka z nieuczciwą konkurencją.
Marka firmy w pewnym stopniu chroniona jest przepisami niewymagającymi formalnej rejestracji w Urzędzie Patentowym. Poziom tej ochrony jest jednak minimalny.
Jeżeli będziesz się na te prawa powoływał w sporze, to musisz wykazać:
od kiedy danym określeniem się posługujesz;
jakie towary lub usługo oferujesz;
na jakim terytorium działasz.
Często jest tak, że marka przedsiębiorcy jest chroniona jedynie w zakresie niektórych towarów i usług. I co najważniejsze nie na terenie całej Polski, a jedynie miasta, w którym działa. To z kolei oznacza, że konkurent oddalony od niego o kilkaset kilometrów działa legalnie. Nie ma bowiem realnego ryzyka, że ich klienci się pomylą.
I znów te wszystkie niedogodności eliminujesz rejestrując swój znak towarowy.
Dzięki temu choćbyś prowadził osiedlowy butik z używaną odzieżą, uzyskujesz monopol na daną nazwę na terenie całego kraju. W sądzie, aby wykazać jakie prawa do marki Ci przysługują, wystarczy, że przedłożyć świadectwo rejestracji.
Taki spór jest więc zdecydowanie prostszy, a jego wynik łatwiejszy do przewidzenia.
– 4 –
Możesz legalnie posługiwać się symbolem ®.
Zauważyłem, że ludzie charakterystyczną R-kę w kółku utożsamiają z oryginalnością danego towaru. Całkiem niedawno w sieci zrobiło się głośno o mężczyźnie, który oskarżył pewien sklep o sprzedawania podróbek. Chodziło o to, że buty znanej marki nie miały przy logo było symbolu ®.
W rzeczywistości R-ka to skrót od angielskiego słowa registered i oznacza, że oznaczone nią logo bądź nazwa jest zarejestrowanym znakiem towarowym. Co więcej, ten symbol jest chroniony prawem. Posługiwanie się nim bez rejestracji grozi grzywną do 5 tys. zł.
Nie ma natomiast obowiązku jego używania, więc sklep prawa nie złamał.
Nie da się ukryć, że symbol ® przy logo dodaje marce prestiżu i pozytywnie wpływa na sprzedaż. To może tłumaczyć fakt, że niektóre firmy dodają go do swojego logo, choć znaku nie chronią.
– 5 –
Możliwość zarabiania na znaku towarowym.
Dzięki rejestracji, możesz na wiele sposobów zarabiać na marce:
Franczyza
Na zasadzie franczyzy często działają takie sklepy jak Żabka. Franczyzodawca dzieli się nie tylko modelem biznesowym oraz know how, ale w głównej mierze marką. Z pewnością franczyzobiorca otwierając punkt pod własną nazwą, nie osiągnąłby takiego poziomu sprzedaży jak pod szyldem rozpoznawalnej marki.
Licencjonowanie znaku towarowego
Świetnym przykładem komercjalizacji marki są zespoły muzyczne. Wielu artystów rejestruje je jako znaki towarowe. To pozwala im udzielać licencji na wykorzystanie logo na odzieży lub gadżetach reklamowych. Muzycy nie zajmują się produkcją, ale zarabiają często procent od sprzedaży tego typu towarów.
Optymalizacja podatkowa.
Możliwości optymalizacji podatkowych jest wiele. Najpopularniejsza polega na tym, że właściciel znaku towarowego podpisuje umowę ze spółką na jego używanie. Dzięki temu często można uniknąć podwójnego opodatkowania. Z drugiej strony taki znak towarowy może być dużo wart. Wnosząc go aportem do spółki można pomniejszyć płacone podatki.
Zabezpieczenie kredytu w banku.
Wartość znaku towarowego da się wycenić. Jeżeli przedsiębiorca ma duży dochód, ta wartość może być liczona w milionach. Często własność niematerialna jak znaki towarowe czy patenty jest więcej warta niż dobra materialne przedsiębiorcy. To ważna informacja, bo taki znak towarowy może stanowić zabezpieczenie kredytu w banku. Jeżeli nie spłacisz swoich zobowiązań, to bank przejmie Twój znak i sprzeda np. Twojej konkurencji.
Ratunek w przypadku bankructwa.
Koszt rejestracji znaku towarowego stanowi promil tego ile może on być wart na rynku. Czasami jednak, nawet nie ze swojej winy, firma może wpaść w problemy finansowe. Przykładem z ostatnich lat jest marka Atlantic, której kręgosłup przetrąciła wojna na wschodzie Ukrainy. Spółka zmuszona była sprzedać swój majątek. Finalnie za znak towarowy Atlantic nabywca zapłacił niemal 1 mln zł.
I o taką kwotę spółka pomniejszyła swoje długi.
Ochrona nazwy firmy bez rejestracji – czy jest wystarczająca?
Nawet jeżeli nie zastrzegłeś jeszcze swojej marki, prawo w minimalnym stopniu ją chroni. Zakres tej ochrony obejmie najpewniej tylko miasto, w którym działasz lub jego dzielnicę. Różnice w ochronie znaku niezarejestrowanego i zarejestrowanego omówiłem poniżej.
Słuchając tego podcastu zrozumiesz jak ogromną przewagę zyskujesz dzięki rejestracji.
Wzór, który chcesz zarejestrować, musi być nie tylko nowy ale i posiadać tzw. indywidualny charakter. Są to dwa wymogi stawiane wzorowi, które wprost wynikają z ustawy. O nowości pisałem na blogu już w tym artykule. Dzisiaj z kolei chciałbym Ci opowiedzieć czym jest indywidualny charakter wzoru przemysłowego.
Indywidualny charakter wzoru – definicja
Wzór przemysłowy cechuje indywidualny charakter, jeżeli ogólne wrażenie jakie wywołuje on u zorientowanego użytkownika (dostatecznie świadomego i poinformowanego), różni się od wrażenia wywołanego przez wzór publicznie udostępniony przed data wg której został on zgłoszony do rejestracji.
Oceniając indywidualny charakter wzoru, bierze się pod uwagę zakres swobody twórczej przy jego opracowywaniu.
Mówiąc jednak prostszym językiem.
Wzór posiada indywidualny charakter, jeżeli dostatecznie różni się od tego co jest już obecne na rynku. Jeżeli więc, chcesz zarejestrować np. pojemnik na olej, pojemnik ten powinien posiadać kształt, który sprawi, że będzie go można odróżnić od istniejących już tego typu przedmiotów.
Na ile wzór musi się odróżniać?
No i tutaj pojawiają się schody.
Jeżeli będziesz chciał unieważnić czyjś wzór, z pewnością znajdziesz wiele cech wspólnych z tym co jest już na rynku. Jeżeli to Tobie ktoś taką ochronę będzie chciał obalić, znajdziesz jeszcze więcej argumentów na to, że wzory dostatecznie się różnią.
Takie ciekawe zjawisko obserwuję w swojej pracy 🙂
No dobrze, ale co na to prawo?
Pytanie jest o tyle istotne, że przecież nowe wzory garściami czerpią z tego co wcześniej powstało.
Ustawodawca wskazuje, że porównania dokonuje się w oparciu o wrażenie jakie wzór wywoła na zorientowanym użytkowniku.
A nie jest nim przeciętny mało uważny konsument.
To raczej osoba, która nie będąc twórcą czy ekspertem technicznym zna różne wzory istniejące w danej branży. W związku z zainteresowaniem danymi towarami wykazuje wysoki poziom uwagi przy ich używaniu.
Wracając do mojego przykładu pojemnika na olej. Za zorientowanego użytkownika można by uznać właściciela punktu sprzedaży, który zaopatruje się w tego typu produkty. Ewentualnie jego pracowników (sprzedawców, kasjerów).
Ocena indywidualnego charakteru
Można przyjąć, że chodzi o określone wrażenia postrzegane zmysłem wzroku.
Oceniając indywidualny charakter wzoru należy brać pod uwagę całościowe wrażenie jakie produkt wywołuje na zorientowanym użytkowniku.
Wzór może zawierać dużą liczbę odróżniających go szczegółów, jednak jeżeli pomimo tego nadal nie będzie sprawiał odmiennego wrażenia, zostanie uznany za nieposiadający indywidualnego charakteru.
Nie jest więc obejściem prawa stworzenie pojemnika na olej, który upodabnia się do markowego produktu, ale posiada np. szereg niewidocznych na pierwszy rzut oka żłobień.
Podsumowując, indywidualny charakter jest obok nowości niezbędną przesłanką zdolności rejestrowej wzoru przemysłowego. Jeżeli, któryś z tych wymogów nie zostanie spełniony, prawo z rejestracji może zostać łatwo unieważnione. Nie jest więc sztuką uzyskanie takiego prawa, ale jego skuteczna obrona przy ewentualnym sporze.
Przedsiębiorcy coraz chętniejzastrzegają swoje marki. Na rynku robi się ciasno. Wchodząc w daną nazwę, musisz mieć pewność, że nie naruszysz tym prawa. Twoja firma jest wtedy trochę jak statek wpływający na pole minowe. Kapitan, który wie gdzie jest zagrożenie – ominie je. Takim kapitanem może być dla Ciebie rzecznik patentowy. Robiąc badanie znaku towarowego, sprawdzi czy nie ma jakiś przeszkód w rejestracji. A jeżeli są, to powie Ci jak je obejść.
Mówiąc szczerze, w Polsce jest ogromny bałagan jeżeli chodzi o nazwy firm.
I nie jest to jedynie moja opinia, ale również eksperta z Urzędu Patentowego RP, z którym miałem okazję przeprowadzić wywiad.
Kiedy proponuję moim klientom badanie znaku towarowego, często nie rozumieją po co to.
A wynika to z kilku powtarzających się mitów.
– 1 –
Wpisałem firmę do CEIDG/ KRS, więc działam legalnie.
Być może czujesz się bezpiecznie ponieważ nikt nie robił Ci problemu kiedy zakładałeś firmę. Gdyby było coś nie tak z jej nazwą, urzędnik na pewno zwróciłby na to uwagę.
Czyżby?
Wyobraź sobie, że na dzień pisania tego artykułu w rejestrze CEIDG było aż 400 działalności gospodarczych o nazwie TOMBUD. Możesz to samemu sprawdzić tutaj.
Prawda jest taka, że nikt nie wyręczy Cię w badaniu znaku towarowego. Często praca urzędnika ogranicza się do sprawdzenia czy prawidłowo wypełniłeś dokumenty. Odpowiedzialność za wybranie bezpiecznej nazwy spoczywa na Tobie.
Wpis do CEIDG lub KRS nie ochroni Cię w przypadku sporu.
– 2 –
Sprawdziłem czy nazwa firmy istnieje w Google.
Na pewno znasz powiedzenie:
Czego nie ma w Google, to nie istnieje.
W drobnych sprawach ta zasada może się sprawdzać, jednak opieranie się na niej przy wyborze nazwy firmy to szaleństwo. To, że Google nie wypluł w wynikach wyszukiwania firmy o takiej samej nazwie jak Twoja o niczym jeszcze nie świadczy.
Pamiętaj, że obecnie Google w dużej części pokazuje wyniki lokalne. Jego algorytm może więc uznać, że nie warto pokazywać Ci informacji o włoskiej firmie o identycznej nazwie. A jeżeli taki przedsiębiorca chroni swój znak towarowy na terenie całej Unii Europejskiej, to masz problem. Nawet jeżeli nie działa w Polsce, Tobie nie wolno w taką nazwę wejść.
– 3 –
Sprawdziłem, że domena internetowa jest wolna.
Wolna domena internetowa to dobry prognostyk, ale niczego jeszcze nie przesądza.
Włoska firma z przykładu powyżej, najzwyczajniej w świecie może nie chcieć wykupywać każdej domeny narodowej ze swoim znakiem towarowym. Nie ma w tym niczego dziwnego. Powołując się na te prawa może każdemu konkurentowi taką domenę odebrać siłą.
Prowadzenie sporów w oparciu o zarejestrowane znaki towarowe jest o tyle proste, że w sądzie wystarczy pokazać świadectwo rejestracji. W takim przypadku nikt, nawet sędzia, nie może kwestionować komu te prawa przysługują. Sam spór będzie dotyczył jedynie tego, czy przez rejestrację i używanie domeny naruszyłeś prawo.
Jeżeli tak – domenę stracisz.
Podcast o sporach domenowych.
Więcej o sporach o domeny dowiesz się z mojej rozmowy z prezesem Sądu Polubownego ds. Domen Internetowych dr Ireneuszem Matusiakiem. Podcast to audycja dźwiękowa, którą możesz słuchać na swoim telefonie gdziekolwiek jesteś.
To idealne rozwiązanie, jeżeli jesteś jedną z tych osób, które nie mają czasu czytać.
Badanie znaku towarowego – dlaczego jest takie ważne?
Porównałem wejście z nową nazwą na rynek do statku, który wpływa na pole minowe.
Nie zrobiłem tego aby Cię straszyć, ale analogia jest uderzająca. Przeczytaj historie firm, które przez to, że pominęły badanie znaku towarowego, wpadły w poważne problemy. Chyba zgodzisz się, że taniej i bezpieczniej jest uczyć się na cudzych błędach.
1- Jak za 900 EUR donieść na siebie swojej konkurencji?
Pewnego razu poprosił mnie o pomoc człowiek, który samodzielnie zgłosił swój unijny znak towarowy. Opłaty urzędowekosztowały go 900 EUR. Nie minęło kilka tygodni, a dostał agresywne pismo z brytyjskiej kancelarii prawnej. Żądano od niego natychmiastowego wycofania zgłoszenia, ponieważ jego znak był podobny do znaku ich klienta. Dali mu również 14 dni na zniszczenie wszystkich towarów oznaczonych spornym znakiem.
Klient był w szoku. Zapytał mnie, skąd się o nim dowiedzieli?
Otóż sam na siebie doniósł składając wniosek o ochronę. Urząd rejestrujący znaki unijne, informuje właścicieli wcześniejszych znaków unijnych o tym, że wpłynęło nowe zgłoszenie. Później czeka czy któryś z nich nie złoży sprzeciwu do rejestracji.
Tego dałoby się uniknąć, gdyby Klient zrobił wcześniej badanie znaku towarowego.
2 – Strata domeny, na której działał sklep internetowy.
Znam historię właściciela sklepu internetowego, który po kilku latach działalności stracił dostęp do swojej strony internetowej. Nie wiadomo czy konkurent świadomie pozwolił mu przez ten czas działać, czy dowiedział się o jego istnieniu później. Fakty są takie, że pozwał polskiego przedsiębiorcę, zarzucając mu, że nazwa jego sklepu narusza zarejestrowany przez niego dużo wcześniej, unijny znak towarowy.
Dla właściciela sklepu to był prawdziwy dramat, ponieważ tracąc domenę znikał z pola widzenia kupujących. Klient tłumaczył się, że nie wiedział nawet, że badanie znaku towarowego jest tak ważne. Miał pretensje do prawa i urzędników, że dopuścili do takiej sytuacji.
Sprawa zakończyła się ugodą, której częścią było dokonanie cesji domeny.
3 – Wycofanie z rynku towaru oznaczonego spornym znakiem.
W tej historii zawiniła agencja reklamowa, która wymyśliła markę pewnego produktu spożywczego. A może Klienta, który jej zaufał. Otrzymał on bowiem informację, że agencja zrobiła badanie znaku towarowego i nie znalazła kolizji.
Z tego powodu Klient zlecił mi jedynie zgłoszenie logo do ochrony. Kiedy to zrobiłem, formalny sprzeciw do rejestracji wniosła spółka działająca w krajach Beneluxu. Ich znak towarowy nie był identyczny, ale podobny.
Spór trwał 18 miesięcy i zakończył się odmową rejestracji znaku Klienta. Sytuacja była niebezpieczna. Gdyby konkurenci zdecydowali się go pozwać, musiałby im wydać wszystko co zarobił na sprzedaży tego produktu. Stąd szybka decyzja, aby po prawie 2 latach promocji – wycofać całą markę z rynku.
Nie pytałem Klienta ile na tym stracił, ale uwierz mi, ta decyzja była dla niego trudna.
Zobacz co grozi za naruszenie znaku towarowego:
Potrzebujesz pomocy przy analizie prawnej marki?
Skontaktuj się ze mną:
– 575 999 410,
– mikolaj@lech.bydgoszcz.pl
Jako rzecznik patentowy, specjalizuję się w prawnej ochronie marek. Zarówno w kraju jak i za granicą.
Jak wygląda profesjonalne badanie znaku towarowego?
Najprościej mówiąc, badanie znaku towarowego ma dać odpowiedź czy wybrana przez Klienta nazwa lub logo, może być zarejestrowane w Urzędzie Patentowym. W tym celu cały proces dzielę na trzy etapy.
Etap 1
W pierwszej kolejności sprawdzam, czy dane oznaczenie może w ogóle być znakiem towarowym. Ewentualnie czy nie zawiera elementów wyłączonych z rejestracji. Nie są rejestrowane znaki zawierające flagę lub godło Polski, a także będące wulgaryzmami.
Przykład:
Ekspert odmówił rejestracji tego znaku uznając go za wulgarny.
Choć od strony marketingowej przedsiębiorcy mogą wchodzić w nazwy każdego typu, to od strony prawnej niektórych nazw zmonopolizować się nie da.
Najczęściej problem dotyczy określeń opisowych.
Są to nazwy, które jednoznacznie wskazują do oznaczania czego służą. Przykładowo w Bydgoszczy jest sklep o nazwie “Modny but”. Chyba domyślasz się co sprzedają 🙂 Tego typu określenia należą do domeny publicznej i każdy może się nimi posługiwać.
W innym przypadku właściciel marki “Modny but” mógłby zakazać konkurencyjnym sklepom mówienia, że ich obuwie jest modne. To byłby jakiś absurd.
Więcej o znakach opisowych mówiłem w poniższym nagraniu:
Etap 2
Na tym etapie oceniam, czy nie występują jakieś względne przeszkody w rejestracji. Chodzi m.in. o zarejestrowane znaki towarowe z wcześniejszą datą rejestracji.
I w tym miejscu może Ci się pojawić w głowie szereg pytań:
Kiedy dwa znaki będą uznawane za podobne?
Czy używając tej samej nazwy, ale innej grafiki, obejdę prawo?
Czy zastrzegając logo konkurent ma też monopol na nazwę?
Co w sytuacji, kiedy jedno słowo w 2 znakach kilkuwyrazowych jest takie samo?
Czy wystarczy zmienić jedną, dwie litery aby obejść prawo?
Niestety na te pytania nie ma prostej odpowiedzi.
Co więcej, wszystko zależy od okoliczności danej sprawy. Finalnie trzeba odpowiedzieć na pytanie, czy Twój znak towarowy jest na tyle podobny do znaku towarowego konkurenta, że może on wprowadzać w błąd waszych klientów.
Na pewno powiesz, że w przypadku Twojego znaku nikt się nie pomyli.
Tylko czy jesteś obiektywny?
Ludzie przywiązują się do swoich marek jak do własnych dzieci. Chuchają i dmuchają aby rosły w siłę. To sprawia, że głęboko wierzą w to, że dostatecznie wyróżniają się na rynku.
Brutalna prawda wygląda tak:
Nie jest ważne czy wg Ciebie porównywane znaki się różnią.
Liczy się jedynie jak Twój przypadek oceni Urząd Patentowy lub sąd.
Reguły kolizyjności znaków towarowych.
Pamiętaj również, że reguły kolizyjności nie zostały zapisane w żadnej ustawie. One ukształtowały się na przestrzeni kilkudziesięciu lat w wyrokach sądów polskich i europejskich. Oznacza to, że aby zrobić prawidłowe badanie znaku towarowego, należy znać dziesiątki wyroków.
I tego uczą się przyszli rzecznicy patentowi w trakcie 3-letniej aplikacji.
Z tego właśnie powodu radzę Ci z dużym dystansem podchodzić do zapewnień grafika, freelancera czy agencji reklamowej, że Twoja nazwa firmy jest wolna. Teoretycznie poszkodowany przedsiębiorca z trzeciej historii mógłby teraz żądać odszkodowania za straty, które poniósł przez błędy agencji.
Jak sprawdzić czy logo firmy nie jest plagiatem?
Zgłaszając do rejestracji znak słowno-graficzny (logo) musisz mieć pewność, że nie jest plagiatem. Chodzi o to, że właściciel praw autorskich do logo może w przyszłości próbować unieważnić Twój znak towarowy.
Problem w tym, że nie ma prostego sposobu na wykrycie takiego plagiatu.
Badanie musiałoby obejmować analizę wszystkich grafik opublikowanych na całym świecie. Jak na razie wyszukiwarka Google radzi sobie z tym średnio. Jest jednak skuteczny sposób na to, aby bronić się przed nieuczciwym grafikiem.
Wszystko tłumaczę w poniższym nagraniu:
Etap 3
Mając informacje z etapu pierwszego i drugiego formułuję wnioski i rekomendacje.
Istnieje kilka strategii prawnej ochrony marki. W kontekście zwiększenia szans na rejestrację znaku podzieliłbym je na dwie:
strategia bezpieczniejsza – po zlokalizowaniu zagrożeń, klient wg moich instrukcji dokonuje modyfikacji znaku towarowego. Dzięki temu zyskuje cenne argumenty za tym, że jego znak dostatecznie się odróżnia.
strategia bardziej ryzykowna – niekiedy Klienci nie chcą lub nie mogą dokonać zmian w znaku. W takim przypadku zgłoszenie obarczone jest ryzykiem, ale i tak mamy pewne możliwości lawirowania pomiędzy kolizyjnymi znakami. Ta strategia ma rację bytu odkąd znaki rejestruje się w procedurze sprzeciwowej.
Wnioski i rekomendacje przygotowuję w formie pisemnej opinii prawnej.
Badanie znaku towarowego przez rzecznika patentowego.
Wnioski z badanie bywają trudne do zaakceptowania, ale zawsze są cenne. Zyskać możesz nie tylko zarabiając pieniądze, ale również ich nie tracąc. A grozi Ci to, jeżeli po kilku latach działalności, będziesz zmuszony zmienić nazwę firmy.
w wariancie pozytywnym – informuję klienta, że nie znalazłem przeszkód w rejestracji więc spokojnie może pod daną nazwą działać. Szanse na uzyskanie ochrony są wysokie.
w wariancie negatywnym – informuję klienta o tym, że istnieją znaki kolizyjne. Dzięki temu bez narażania się na pozew, może On szybko dokonać zmian.
Taka sytuacja dotknęła właśnie pewnego przedsiębiorcę z Bydgoszczy. Okazało się, że od 10 lat używa nazwy identycznej z tą, którą od 15 lat ma zarejestrowany jego konkurent w Poznaniu.
Szczęście w nieszczęściu było takie, że poinformowałem go o tym ja.
Efekt tego był taki, że z kilku pomysłów na nowe nazwy, wybraliśmy ten, który przeszedł pozytywną weryfikację. Klient dokonał rebrandingu, a jego konkurent nigdy nie dowiedział się o naruszeniu.
Badanie znaku towarowego najbezpieczniej jest zrobić zanim wejdziesz ze swoją marką na rynek. Wtedy unikasz ryzyka, że nieświadomie naruszysz cudze prawa. Na tym etapie można jeszcze dokonywać modyfikacji marki. Badanie można też zrobić, kiedy prowadzisz firmę od kilku lat. Musisz się jednak wtedy liczyć z tym, że rzecznik patentowy może przekazać Ci informację o kolizji.
Dlaczego warto zarejestrować znak towarowy?
Jeżeli po tym przeczytałeś masz wątpliwości czy w ogóle swój znak zastrzegać, to mam coś, co Ci pomoże podjąć decyzję. Niedawno zrobiłem podsumowanie mojego 10-letniego doświadczenia zawodowego w kancelarii patentowej. W poniższym podcaście opowiedziałem o 22 argumentach za rejestracją znaku towarowego.
Jeśli tak, to zapisz się na subskrypcję. Powiadomię Cię o nowych artykułach.
Dodatkowo jako gratis otrzymasz mój eBook pt.:
„10 RZECZY, KTÓRE MUSISZ WIEDZIEĆ O OCHRONIE MARKI”
Przykład:
Skontaktuj się ze mną:
Ta marka została najpierw zastrzeżona w Polsce, a później jej ochronę rozszerzono poprzez WIPO na Chiny. Łącznie koszt rejestracji znaku towarowego wyniósł 1003 CHF (903 opłaty podstawowej + 100 CHF za wyznaczony kraj).
Skontaktuj się ze mną:
Ekspert odmówił rejestracji tego znaku uznając go za wulgarny.
Dzień dobry!