Jak sprawdzić, czy nazwa jest zastrzeżona?
Nazwę i logo firmy zastrzega się poprzez rejestrację znaku towarowego w Urzędzie Patentowym. Choć prawo nikogo do tego nie zmusza, to wiele firm decyduje się na taką formalną ochronę. O tym, co ich do tego przekonuje, przeczytasz w artykule:
Po przejściu całej procedury Urząd Patentowy wydaje świadectwo ochronne, w którym będziesz wymieniony jako wyłączny właściciel praw do znaku towarowego.
Wszystko zostanie dodatkowo odnotowane w stosownym rejestrze. To właśnie tam każda osoba może zweryfikować czy jej nazwa jest wolna i czy nikt wcześniej nie zastrzegł podobnego znaku.
Od momentu rejestracji konkurent, który wejdzie w taką samą nazwę, naruszy Twoje prawa. Zmuszenie go do jej zmiany będzie o tyle proste, że swój monopol prawny łatwo udowodnisz, pokazując świadectwo.
Odwracasz tym ciężar dowodowy. Teraz to przeciwnik musi udowodnić, dlaczego jednak Twoją nazwą mógł się legalnie posługiwać.
Gdzie sprawdzić zastrzeżenie nazwy firmy?
Dostęp do rejestrów urzędów patentowych jest darmowy. W większości przypadków możesz je przeglądać on-line. Tego typu bazy zawierają informacje o znakach towarowych zgłoszonych, zarejestrowanych oraz wygasłych. Jeżeli planujesz swój biznes rozwijać w Polsce, to swoją nazwę firmy powinieneś sprawdzić w trzech bazach.
Wyszukiwarka znaków towarowych krajowych (UPRP)
Administruje ją Urząd Patentowy RP w Warszawie. Są tam znaki towarowe, których ochrona obejmuje terytorium naszego kraju. Nie możesz jednak ograniczać się w poszukiwaniach tylko do tego rejestru. Chodzi o to, że Polskę mogą obejmować również znaki towarowe unijne oraz międzynarodowe.
Wyszukiwarka znaków towarowych unijnych (EUIPO)
Ten rejestr administruje Urząd UE ds. Własności Intelektualnej z Hiszpanii. Jak sama nazwa wskazuje, znajdziesz tam znaki, które swoim zasięgiem obejmują wszystkie kraje unijne, w tym Polskę.
Wyszukiwarka znaków towarowych międzynarodowych (WIPO)
Tą bazą administruje Światowa Organizacja Własności Intelektualnej z siedzibą w Szwajcarii. Właściciel zarejestrowanego znaku towarowego może jego ochronę rozszerzyć na wybraną wiązkę państw świata m.in. na Polskę.
Sprawdzanie dostępności nazwy firmy – najczęstszy błąd!
Niedawno odbyłem ciekawą rozmowę. Pewien przedsiębiorca mocno się zdziwił, kiedy powiedziałem mu, że za pełną weryfikację nazwy firmy pobieram opłatę.
Powiedział coś w stylu:
Przecież to jest dla Pana ledwie 5 minut pracy.
Nie on pierwszy uważał, że badanie to prosta i szybka usługa.
Wtedy do mnie jednak dotarło, z czego wynika to błędne przekonanie. Ludzie podchodzą do weryfikacji nazwy firmy jak do szukania wolnej domeny internetowej. Poświęcają na to kilka minut i jak nic nie znajdują, to uznają, że wolno im w taką markę wejść.
To poważny błąd, który może mieć dla Ciebie katastrofalne skutki!
Zresztą sam pomyśl. Przecież gdyby zarejestrowane znaki towarowe były chronione tylko na identyczność, to ta ochrona byłaby iluzoryczna. To by oznaczało, że wszelkiej maści podróbki marki ADIDAS jak ADLDAS, ADONIS czy ADIDRES nie łamią prawa.
Ważne
Jeżeli chcesz sprawdzić, czy Twoja nazwa firmy jest wolna, to nie ograniczaj się tylko do badania na identyczność. Kolizją mogą być również znaki towarowe podobne. To mit, że wystarczy zrobić 30% zmian, aby obejść prawo.
Jak ocenić czy znaki towarowe są podobne?
Niestety przepisy nie zawierają instrukcji jak weryfikować to podobieństwo.
Tutaj pewne reguły kolizyjności zostały wypracowane na przestrzeni ostatnich 20 lat właśnie przez sądy. Przykładowo jedna z tych reguł mówi, że jeżeli późniejszy znak zawiera w sobie najbardziej fantazyjny element znaku wcześniejszego, to może to wprowadzać klientów w błąd. Czyli za podobne można uznać poniższe znaki.
FENIX sklep monopolowy
vs
supermarket Feniks
Robiąc porównanie, trzeba ocenić czy znaki są na tyle do siebie podobne, że może to wprowadzać w błąd klientów. Nie jest łatwo samodzielnie to ustalić.
I pokażę Ci to na kilku przykładach.
Czy podobne znaczenie znaków to już naruszenie prawa?
Niedawno zakończył się interesujący spór pomiędzy polską marką KAJMAN a LACOSTE. Jak Ci się wydaje, czy poniższe znaki zostały uznane przez sąd za kolizyjnie podobne?
Okazuje się, że tak!
Przeważyło to, że oba znaki przedstawiają gady z rodziny krokodylowatych.
Czy 50% tych samych literek w nazwie oznacza kolizję?
To, że nie jest tak łatwo ocenić ryzyko wprowadzenia w błąd, pokazuje inny spór. Zadam Ci to samo pytanie. Czy robiąc badanie, uznałbyś poniższe znaki za podobne?
W sumie tylko pierwszy człon tych znaków jest taki sam. Finalnie po 5-letnim sporze sąd uznał, że oba znaki towarowe są kolizyjnie podobne. Odmówił więc rejestracji na znak COSIMO. Przeważyło podobieństwo wizualne.
W jednym z wcześniejszych spraw Sąd wskazał, że
[…] dwa znaki są do siebie podobne między innymi wówczas, gdy są choćby częściowo postrzegane przez właściwy krąg odbiorców, jako identyczne pod względem jednego lub kilku aspektów.
Wyrok SPI z dnia 23.10.2002 r. w sprawie T 6/01 „Matratzen”, pkt 30
O podobieństwie decyduje Urząd Patentowy lub sąd.
Będę może brutalny, ale jeżeli robisz poszukiwania w bazach urzędowych, to nie jest ważne czy według Ciebie znaki się różnią. Liczy się jedynie to, jak Twoją sprawę zinterpretuje Urząd Patentowy lub w sporze sędzia.
Wchodząc z ze swoją marką na rynek, musisz mieć pewność, że wybronisz się, jeżeli ktoś Cię pozwie.
Jeżeli nie chcesz popełnić tutaj błędu, zlecić analizę prawną swojej marki osobie, która zna aktualne orzecznictwo sądów, czyli rzecznikowi patentowemu.
W naszej kancelarii patentowej takich badań robię kilkanaście miesięcznie. Do tego dochodzą spory o znaki towarowe i porady prawne. Uwierz mi, że to zawsze są bardzo zawiłe sprawy.
Aby nie być gołosłownym, spójrz na kolejne przykłady.
Czy identyczne logo oznacza, że mamy kolizję?
Jak myślisz, czy Urząd Patentowy uznałby te znaki za podobne?
Okazuje się, że w świetle prawa znaków towarowych te oznaczenia… są niepodobne. Zauważ, że ktoś, kto potrzebuje żelu do twarzy, przez pomyłkę nie kupi swetra. To, że ich grafika jest identyczna, nie ma znaczenia.
A jak myślisz, co by się stało, gdyby drugi znak służył do oznaczania „usług masażu”.
Również tutaj mamy zupełnie inne klasy.
Teraz oba znaki… zostałyby uznane za podobne.
A wynika to z tego, że do masażu używa się kosmetyków. Mamy więc związek między towarem a usługą co grozi pomyłką u klientów. Czyli towary i usługi z różnych klas w pewnych przypadkach mogą być podobne.
Kiedy Urząd Patentowy odmówi rejestracji nazwy i logo?
Pozwól teraz, że namieszam Ci w głowie jeszcze bardziej 🙂
Musisz wiedzieć, że nawet jak nie znajdziesz znaków identycznych ani podobnych to Urząd Patentowy i tak może Ci odmówić ochrony. Tak się stanie, jeżeli uzna, że nazwa, którą chcesz zastrzec, jest:
- opisowa (czyli łopatologicznie wskazuje, co pod nią oferujesz);
- rodzajowa (czyli, że weszła już do powszechnego użytku);
- niedystynktywna (nie pozwala wyróżnić Cię na rynku).
Opisowe znaki towarowe
Jak myślisz, co jest oferowane pod nazwą ButSklep.pl?
To chyba oczywiste, że buty 🙂
Tak też uznał polski Urząd Patentowy, dlatego w 2019 roku odmówił ochrony na ten znak. Wszystko ładnie pięknie, ale 11 lat wcześniej, w identycznej sprawie ochronę przyznał.
To pokazuje, że praktyka ekspertów zmienia się w czasie.
Jeżeli więc podobny znak był chroniony w przeszłości, to nadal nie masz pewności czy Twój zostanie dziś zarejestrowany. Pomóc może rzecznik patentowy, który poprzez to, że zgłasza wiele znaków towarowych, zna bieżącą praktykę urzędów.
Rodzajowe znaki towarowe
Do kategorii nazw rodzajowych należą np. krówki. Kiedyś była to nazwa fantazyjna, ale tak się spopularyzowała, że przestała obecnie kojarzyć się z konkretnym producentem. Jeżeli więc dana marka osiągnie tak dużą popularność, że staje się synonimem kategorii towarów lub usług to wchodzi do domeny publicznej. Z drugiej strony próba zastrzeżenia takiego określenia powinna być przez Urząd Patentowy zablokowana.
W tym kontekście co myślisz o znaku NOWOCZESNA STODOŁA?
Polski Urząd Patentowy odmówił rejestracji. Uzasadnił to tym, że jest to budynek na planie stodoły, zaprojektowany dla ludzi. Tyle że w identycznej sprawie Urząd unijny (EUIPO) już takich obiekcji nie miał i znak w wersji słownej zarejestrował.
Jak więc widzisz, choć przepisy są ujednolicone, to praktyka urzędów może się różnić.
Niedystynktywne znaki towarowe
Podstawowym zadaniem znaków towarowych jest wyróżnić dany towar lub usługę na rynku. Oznaczenie, które na to nie pozwala, nie jest w ogóle znakiem towarowym. Do tego grona należą powyższe znaki opisowe i rodzajowe. Może się jednak zdarzyć tak, że po samej nazwie nie będziesz w stanie domyślić się, co jest pod nią oferowane, a jej nadal nie da się zastrzec. To właśnie określenia niedystynktywne.
Przykładem niech będzie nieudana próba zastrzeżenia nazwy Okazje.pl. Tak na marginesie prowadziliśmy szalenie ciekawy spór o tę domenę, co opisałem w artykule:
Jak się zastanowić, to określenie „okazje” może być wykorzystywane w każdej branży. Jego monopolizacja na rzecz jednego podmiotu sparaliżowałaby rynek. Z drugiej strony często wystarczy taką nazwę ubrać w grafikę, aby tę przeszkodę obejść.
Problem w tym, że zlokalizowanie nazwy niedystynktywnej nie jest proste.
I z tym problemem borykają się również duzi gracze na rynku. Jeżeli interesujesz się marketingiem, to możesz kojarzyć genialne konferencje spod szyldu I LOVE MARKETING. Właściciele tej marki zgłosili do ochrony nazwę i logo.
Urząd unijny w obu przypadkach odmówił im ochrony na kluczowe usługi.
Ekspert z EUIPO uznał, że znaki nie miały w sobie, nic co zapadałoby w pamięć.
Jak sprawdzić, czy nazwę można zastrzec?
Jeżeli zastanawiasz się, czy Twoja nazwa firmy nie jest opisowa, to zrób prosty tekst. Wyobraź sobie, że zaczepiasz 10 osób na ulicy. To muszą być Twoi potencjalni klienci. Zadaj im pytanie, jak myślą co jest oferowane pod marką… [i tutaj Twoja nazwa]. W zależności od ich reakcji będziesz w stanie ocenić czy używasz nazwy opisowej, czy nie.
Jak myślisz, ile osób prawidłowo rozszyfruje usługi pod nazwą „barber Warszawa”?
Moim zdaniem 10/10. Czyli takiej nazwy nie zastrzeżesz.
Co innego całkowicie fantazyjna nazwa MENTIS.
Są jeszcze sytuacje graniczne, gdzie znak może być uznany za sugerujący jak PIEKUŚ dla piekarni. Tutaj warto skonsultować się z rzecznikiem patentowym.
Logo łatwiej zastrzec niż nazwę, ale nie w każdym przypadku.
Zarzut opisowości można obejść, ubierając daną nazwę w oryginalną grafikę. Chodzi o to, aby odbiorca rozpoznawał Twoją marką po niebanalnym logo. To jednak również jest mocno ocenne. I jestem ciekawy, co myślisz o poniższym znaku.
(posłania dla zwierząt)
Mamy tutaj ciekawą grę słów Beds4Dogs i rysunek psa? Jak myślisz, czy ta fantazyjność jest na dostatecznym poziomie? Okazuje się, że nie. EUIPO uznało, że każdy element tego znaku jest opisowy – również grafika.
Co ciekawe rok później bez najmniejszych problemów ktoś zarejestrował słowny znak:
BedDog
EUTM-017820151
(posłania dla zwierząt)
Urzędy patentowe różnie interpretują grafikę znaku
Urzędy patentowe mogą inaczej oceniać fantazyjność szaty graficznej znaku. Na pewno nie można wszystkiego upraszczać do stwierdzenia, że zawsze ubranie nazwy opisowej w logo sprawi, że znak zarejestrujesz.
Ciekawostka:
Człowiek, który zgłosił powyższe znaki, ubiegał się również o patent na sposób podawania sushi (P.391050). W zastrzeżeniach patentowych czytamy:
Sposób podawania sushi, znamienny tym, że sushi układane jest na ciele modelki lub modela, przy czym wokół sushi ułożona jest dekoracja z płatków kwiatów.
Urząd Patentowy RP odmówił przyznania patentu wskazując, że to rozwiązanie nie ma charakteru technicznego, więc nie jest w ogóle wynalazkiem.
Bezpłatna weryfikacja nazwy i logo firmy.
Tymi przykładami chciałem Ci pokazać, że analiza prawna marki jest skomplikowana.
Jeżeli zastanawiałeś się jak sprawdzić, czy nazwa jest zastrzeżona, to teraz rozumiesz, że nie da się tego zrobić w kilka minut. Taka weryfikacja to żmudny i czasochłonny proces, który mi jako rzecznikowi patentowemu zajmuje od 3 do nawet 10 godzin.
Badanie kończę pisemną opinią prawną, gdzie na kilkunastu stronach analizuję wszelkie ryzyka, a potem przedstawiam konkretne rekomendacje. Jeżeli znajdę kolizję, to wskazuję co należy w znaku zmienić aby ją obejść. Badanie musi być tak szczegółowe, aby nie popełnić błędu. W końcu od tego zależy bezpieczeństwo biznesu mojego Klienta.
Tymczasem w internecie wiele firm reklamuje się, że robią bezpłatną weryfikację nazwy i logo firmy w kilkadziesiąt minut po wysłaniu im zapytania. Moim zdaniem to tani chwyt marketingowy. I potwierdzają to przypadki osób, które po takim badaniu do mnie trafiły.
Poświęciłem temu poniższe nagranie.
Jak sprawdzić, czy nazwa jest zastrzeżona? Podsumowanie
- Ustal, w jakich klasach znajdują się towary/ usługi, które oferujesz.
- Sprawdź, czy Twoja nazwa nie jest wyłączona z rejestracji.
- Zweryfikuj dostępność nazwy firmy we wszystkich bazach urzędowych.
- Zrób poszukiwania w ramach znaków towarowych podobnych.
- Dla bezpieczeństwa skonsultuj to co znalazłeś z rzecznikiem patentowym.
Pytanie o to „jak sprawdzić, czy nazwa jest zastrzeżona” dostaję bardzo często. Równie często ludzie nie rozumieją, jak szalenie ważna jest to czynność. Powtórzę, że taką analizę nie robi się jak szukania wolnej domeny internetowej. Tam wyniki są czarno-białe (domena jest zajęta lub wolna). Częściej to odcienie szarości. Znajduję znaki, które mogą być kolizją, choć nie są identyczne. Wtedy rekomenduję zrobienie zmian.
Wszystko po to, abym w przypadku sporu miał argumenty do obrony mojego klienta.
Włącz się do dyskusji
Wyrażając swoją opinię w powyższym formularzu wyrażasz zgodę na przetwarzanie przez Kancelaria Patentowa LECH Twoich danych osobowych w celach ekspozycji treści komentarza zgodnie z zasadami ochrony danych osobowych wyrażonymi w Polityce Prywatności.
Administratorem danych osobowych jest Kancelaria Patentowa LECH z siedzibą w Bydgoszczy.
Kontakt z Administratorem jest możliwy pod adresem mikolaj@kancelarialech.pl. Pozostałe informacje dotyczące ochrony Twoich danych osobowych w tym w szczególności prawo dostępu, aktualizacji tych danych, ograniczenia przetwarzania, przenoszenia danych oraz wniesienia sprzeciwu na dalsze ich przetwarzanie znajdują się w tutejszej Polityce Prywatności. W sprawach spornych przysługuje Tobie prawo wniesienia skargi do Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych.