Mikołaj Lech
rzecznik patentowy
Rzecznik patentowy – narodziny zawodu
Aby dobrze zrozumieć kontekst historyczny powstania zawodu rzecznika patentowego, zachęcam Cię do przeczytania jak rozwijało się prawo patentowe na świecie.
W skrócie wyglądało to w ten sposób.
W wyniku powstania przełomowych wynalazków, rozpoczęła się rewolucja przemysłowa. Prawo starało się nadążyć za postępem. Stworzono pierwsze krajowe przepisy patentowe. W 1883 r. podpisano z kolei konwencję paryską, która ujednolicała prawo własności przemysłowej.
Przedsiębiorcy chcieli chronić swoje rozwiązania techniczne. Często jednak sami nie dawali sobie rady z formalnościami. Potrzebowali pomocy osób, które znały się na aktualnie obowiązującym prawie patentowym.
Pojawiło się więc zapotrzebowanie na usługi rzeczników patentowych.
Wszystko zaczęło się w Stanach Zjednoczonych
Prawo patentowe bardzo dobrze rozwijało się właśnie w Stanach Zjednoczonych. Ustawę Patent Bill ustanowiono tam już w 1790 r.
Prawem patentowym zajmowały dwie kategorie pełnomocników:
1. PATENT ATTORNEY
Początkowo to adwokaci reprezentowali swoich klientów przed sądami oraz urzędem patentowym. Jednak wraz z pojawieniem się coraz bardziej skomplikowanych rozwiązań, zaczęli oni korzystać z pomocy osób mających wiedzę techniczną. Ci, którzy z czasem nabyli te umiejętności zaczęli się tytułować Patent Attorney, czyli adwokat patentowy.
Adwokaci patentowi nie musieli być wpisywani na listę pełnomocników przed Urzędem Patentowym.
2. PATENT AGENT
Wynalazcom doradzały równocześnie osoby z wykształceniem technicznym. Często były to osoby, które wiedzę i doświadczenie zdobyły w trakcie współpracy z adwokatami bądź dzięki pracy w Urzędzie Patentowym. W odróżnieniu od adwokatów patentowych zaczęli się oni używać tytułu Patent Agent, czyli pełnomocnik patentowy.
Osoby nie będące adwokatami musiały być wpisane na listę pełnomocników przy Urzędzie Patentowym. Sam Urząd Patentowy sprawował również nad nimi nadzór administracyjny.
Co ciekawe, taki podział utrzymał się w Stanach Zjednoczonych do dzisiaj.
Rzecznik patentowy na starym kontynencie
W Europie rozwój tego zawodu przebiegał podobnie jak w Stanach Zjednoczonych.
Początkowo sprawami patentowymi zajmowali się adwokaci, którzy w Wielkiej Brytanii używali tytułu Patent Attorney lub Solicitor, a w Niemczech Patentwalt. Później wynalazcom swoją pomoc oferowały również osoby z odpowiednią wiedzą techniczną.
Aby ukrócić działania różnej maści oszustów, zawód pośrednika patentowego był regulowany ustawowo.
W Wielkiej Brytanii utworzono np. izbę pośredników, do której zadań należało m.in. szkolenie kandydatów czy ogólnie nadzór nad wykonywaniem zawodu.
Sytuacja na ziemiach polskich po utracie niepodległości
Państwa zaborcze na zaanektowanych terytoriach wprowadzały swoje systemy prawno- administracyjne.
Z oczywistych względów rozwój gospodarczy został tam mocno ograniczony. W tym kontekście interesująco prezentowała się sytuacja Królestwa Polskiego, związanego unią personalną z Rosją.
Początkowo miało ono dużą autonomię. W 1817 r. wydano „Postanowienie” (znowelizowane następnie w 1937 r.), które wprowadzało dwa rodzaje ochrony:
Patent swobody – Było to coś na kształt zezwolenia na prowadzenie działalności gospodarczej. W okresie obowiązywania takiego patentu (3, 6 lub 9 lat) nikt nie mógł założyć takiej samej fabryki lub zakładu.
Listy przyznania – W dzisiejszym rozumieniu najbliżej było im patentu. Ubiegający się o ochronę (5, 10 lub 15 lat) musiał przedłożyć stosowny opis wynalazku.
Co bardzo istotne, wynalazek można było zgłaszać przez pełnomocnika.
Działalność takich pełnomocników w Królestwie Polskim datuje się od 1851 r. Oznacza to, że występowali oni w sprawach patentowych, w podobnym czasie co ich koledzy w Stanach Zjednoczonych czy Wielkiej Brytanii.
Niestety po powstaniu styczniowym zniesiono autonomię Królestwa Polskiego, a wraz z nią uchylono obowiązujące przepisy prawne. W ich miejsce wprowadzono ustawę rosyjską z 1857 r. o fabrykach i zakładach.
Niemniej w czasopismach z tamtego okresu można znaleźć ogłoszenia, w których inżynierowie oraz adwokaci patentowi oferowali wynalazcom usługi zastępstwa przed urzędami patentowymi.
Najstarsze znane ogłoszenie polskiego inżyniera (1879 r.) należy do J. Nawrockiego, który prowadził Biuro Patentów.
Tego typu pełnomocników polskiego pochodzenia było niewielu. Mimo to, po odzyskaniu przez nasz kraj niepodległości każdy z nich przystąpił do pracy zawodowej już jako rzecznik patentowy.
O tym jak potoczyły się losy polskich rzeczników patentowych w wolnej Polsce, przeczytasz w moim kolejnym wpisie.
Artykuł powstał w oparciu o:
– Historia Rzecznictwa Patentowego w Polsce – Mieczysław Słomski
Zobacz także:
- Kradzież nazwy firmy poprzez rejestrację w Urzędzie Patentowym
- Ile trwa rejestracja znaku towarowego? Wszystko, co musisz wiedzieć
- Jak korzystać z klasyfikacji nicejskiej? Tych 9 błędów unikaj!
- Znak towarowy czy wzór przemysłowy? Co wybrać?
- Czy 30% różnic pozwala obejść plagiat?
- Jak fantazyjna powinna być grafika opisowego znaku towarowego?
- Badanie znaku towarowego płatne vs. darmowe
- Co oznacza symbol TM przy logo?
