Spis treści
- • Kto może zgłosić wzór przemysłowy?
- • Czy podmiot z zagranicy może zarejestrować wzór przemysłowy w Polsce?
- • Czy wzór może mieć kilku właścicieli?
- • Znaczenie umowy między współwłaścicielami
- • Właściciel a twórca. Jaka jest różnica?
- • Jak udowodnić prawa wyłączne? Komu przysługują prawa z rejestracji?
- • Czy można sprzedać prawa do wzoru?
- • Czy można udzielić licencji na wzór?
- • Przykłady właścicieli wzorów przemysłowych
- • Kto może zastrzec wzór przemysłowy? Podsumowanie
Kto może zastrzec wzór przemysłowy w Urzędzie Patentowym?
Czy myślisz, że tylko wielkie firmy bądź znani projektanci mogą skorzystać z ochrony wyglądu produktu? Odpowiedź może Cię zaskoczyć. Niemal każdy ma prawo do zgłoszenia własnego wzoru. Każda z poniższych strategii ma swoje plusy i minusy.
1. Osoby fizyczne
Niezależnie od tego, czy jesteś artystą, samodzielnym projektantem czy po prostu kreatywną osobą z dobrym pomysłem – możesz zgłosić wzór przemysłowy. Nie musisz prowadzić działalności gospodarczej, aby to zrobić.
2. Osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą (przedsiębiorcy)
Naturalnie, zgłoszenia mogą dokonywać także osoby fizyczne prowadzące JDG oraz spółki cywilne. To standardowa ścieżka dla wielu przedsiębiorców i start-upów, które chcą zabezpieczyć wygląd swoich innowacyjnych produktów.
3. Osoby prawne
Do grupy uprawnionych do zgłaszania wzorów przemysłowych należą tutaj:
- spółki kapitałowe, chroniące tożsamość korporacyjną i swoje projekty;
- jednostki samorządu terytorialnego, zabezpieczające unikalne projekty publiczne;
- uczelnie i fundacje, dla których ochrona IP jest kluczowa w badaniach i rozwoju;
- związki zawodowe oraz partie polityczne, zainteresowane ochroną swoich projektów.
4. Skarb Państwa
Organy administracji rządowej i jednostki organizacyjne bez osobowości prawnej również mogą zgłaszać wzory w imieniu Skarbu Państwa.
Pamiętaj
Zgłaszając wzór przemysłowy, zyskujesz wyłączne prawo do korzystania z produktu. To nie tylko ochrona przed kopiowaniem i podrabianiem. To również potencjalne źródło dochodu z licencji lub sprzedaży praw.
Uwaga! Obniż opłaty za zgłoszenie wzoru przemysłowego. Dotacje z UE dla przedsiębiorców
Możesz obniżyć opłaty urzędowe aż o 75% dzięki dotacjom z UE. Program skierowany jest do firm z sektora MŚP, a jego górna granica wynosi 1000 EUR. W zeszłym roku 100% złożonych przeze mnie wniosków zakończyło się przyznaniem grantu. Chętnie pomogę Ci uzyskać taką dotację. Po prostu napisz do mnie przez formularz.
Dalsza część artykułu pod formularzem.
Rejestracja wzoru przemysłowego na osobę fizyczną czy firmę?
Decyzja o zastrzeżeniu wyglądu produktu jako osoby fizycznej czy firmy może mieć dla Ciebie wymierne konsekwencje. Zarówno zgłoszenie prywatne, jak i firmowe, niosą ze sobą różne korzyści i ograniczenia. Warto je znać zanim zanim wyślesz podanie.
Zgłoszenie na firmę
(+) Zalety:
- Dostęp do dofinansowania z UE: Firmy często mogą liczyć na wsparcie finansowe na działania związane z ochroną IP.
- Opłaty jako wydatek firmowy: Możesz odliczyć koszty od podatku.
- Większa wiarygodność na rynku: Posiadanie wzoru przemysłowego może podnieść wiarygodność w oczach Twoich partnerów biznesowych i klientów.
(-) Wady:
- Złożoność procesu zgłoszeniowego: Więcej formalności i konieczność zaangażowania różnych działów, np. zarząd, księgowość.
- Kwestie związane z podziałem praw: Prawa do wzoru są integralnie związane z firmą, co może komplikować ich niezależną sprzedaż lub licencjonowanie.
- Ryzyko biznesowe: Jeżeli firma będzie miała problemy finansowe, likwidator może sprzedać prawa do wzorów.
Zgłoszenie na osobę fizyczną
(+) Zalety:
- Bezpośrednia kontrola nad dziełem: Decydujesz o licencjonowaniu i sprzedaży praw bez konieczności konsultacji z innymi.
- Prostsza procedura: Mniej formalności, bez zaangażowania struktur korporacyjnych.
- Elastyczność w przekazywaniu praw: Możliwość transferu praw do własnej firmy lub innych organizacji.
- Bezpieczeństwo: W przypadku bankructwa spółki likwidator nie może sprzedać przysługujących Ci praw.
(-) Wady:
- Brak dofinansowania: Jako indywidualny zgłaszający, masz zablokowane wsparcie finansowe dla firm. A to w 2022 roku wyniosło aż 1500 EUR.
- Jest to droższe: Nie wrzucisz sobie w koszty opłat związanych z uzyskaniem ochrony.
Czy podmiot z zagranicy może zarejestrować wzór przemysłowy w Polsce?
Każda osoba fizyczna lub prawna z dowolnego miejsca na świecie może zastrzec wzór przemysłowy w Polsce. Ten proces jest otwarty zarówno dla indywidualnych projektantów, jak i dla wielkich międzynarodowych korporacji.
Procedura zgłoszenia wzoru przemysłowego jest podobna do tej stosowanej dla obywateli polskich. Istnieją jednak pewne dodatkowe wymagania. Osoby, które nie mają miejsca zamieszkania ani siedziby w UE lub państwie członkowskim EFTA, muszą działać przez pełnomocnika, np. rzecznika patentowego.
Mamy bogate doświadczenie w obsłudze klientów zagranicznych w zakresie zgłaszania wzorów przemysłowych i znaków towarowych. Dzięki zdobytej doświadczeniu w pracy z Urzędem Patentowym RP oraz EUIPO jesteśmy skuteczni.
Czy wzór przemysłowy może mieć kilku właścicieli?
Często innowacyjny wzór przemysłowy jest owocem współpracy kilku osób lub podmiotów. Pojawia się wtedy pytanie: czy wzór przemysłowy może więcej niż jednego właściciela? Odpowiedź brzmi: tak.
Gdy wzór przemysłowy jest wynikiem wspólnej pracy, istnieje możliwość zgłoszenia go na współwłasność. Oznacza to, że wszystkie zaangażowane strony mają równy udział w prawach do wzoru, chyba że wcześniej zawrą umowę określającą inny podział.
Zarówno UPRP, jak i EUIPO umożliwiają takie zgłoszenie, nie wymagając przy tym regulaminu używania wzoru. Mimo to dobrze, aby obie strony go podpisały.
Ciekawostka:
Ciekawym rozwiązaniem jest ochrona logo jako wzór przemysłowy. Tym sposobem chronisz jego wygląd bez względu na branże w której działasz. Jest to też tańsze, prostsze i szybsze niż klasyczna rejestracja znaku towarowego.
Umowę pomiędzy współwłaścicielami przygotuje Ci rzecznik patentowy
„Umowy są na czas wojny” – to powiedzenie doskonale oddaje znaczenie umowy między współwłaścicielami wzoru przemysłowego. Taka umowa sprawdza się, gdy dojdzie między nimi do konfliktu. Oto kilka kluczowych kwestii, które powinna regulować:
- Podział praw i obowiązków: Jasne określenie co wolno każdemu ze współwłaścicieli, zarówno w zakresie korzystania z wzoru, jak i opłat za utrzymanie jego ochrony.
- Zasady licencjonowania i transferu praw: Procedury dotyczące udzielania licencji lub przenoszenia praw wzoru na inne podmioty. Np. prawo pierwokupu.
- Podział dochodów: Precyzyjne określenie, jak dochody z wykorzystania wzoru będą rozdzielane między współwłaścicieli.
Właściciel a twórca wzoru. Jakie to ma znaczenie dla ochrony wzoru przemysłowego?
W świecie projektowania i innowacji często spotykamy się z pojęciami „właściciel wzoru” i „twórca wzoru”. Chociaż na pierwszy rzut oka mogą wydawać się one wymienne to tak nie jest. Istnieją różnice, które będą dla Ciebie miały duże praktyczne znaczenie.
Twórca wzoru
Twórca wzoru przemysłowego to osoba lub grupa osób, które faktycznie go stworzyły. To oni są autorami koncepcji, odpowiadają za kreatywny proces tworzenia i nadanie wzorowi jego unikalnego charakteru. Twórca nie zawsze musi być jego właścicielem.
Właściciel wzoru
Właściciel wzoru przemysłowego, z kolei, to osoba lub podmiot, który ma do niego prawa. Własność daje uprawnienie do korzystania z wzoru, zarządzania nim, udzielania licencji, a także obrony przed kopiowaniem. Właścicielem wzoru jest ta osoba, która go formalnie zastrzegła. Ewentualnie na późniejszym etapie kupiła takie prawo z rejestracji.
Przykłady:
- Wzór stworzony przez pracownika: Jeśli taka osoba zrobiła to w ramach swoich obowiązków zawodowych, to prawa do niego należą do pracodawcy. W tym przypadku pracownik jest twórcą, a pracodawca staje się właścicielem wzoru.
- Wzór stworzony przez niezależnego projektanta: Projektant pracujący na zlecenie może stworzyć wzór dla klienta. To on jest twórcą, ale prawa do zgłoszenia, o ile taka jest wola stron, przechodzą na klienta.
W formularzu zgłoszeniowym należy wymienić twórcę lub zespół twórców. Można także dołączyć oświadczenie, że twórca zrezygnował z prawa ujawnienia go.
Jak udowodnić prawa do własności intelektualnej?
W świecie wzornictwa i innowacji, kluczowym wyzwaniem jest udowodnienie praw do produktu. Jest to szczególnie istotne tam, gdzie unikalny design podnosi sprzedaż. Tak jest w branży spożywczej, kosmetycznej czy meblarskiej.
Niepewność prawna związana z prawami autorskimi
W przypadku praw autorskich, główną trudnością jest ustalenie, czy dany produkt, np. mebel, to utwór.
Prawo autorskie chroni dzieła o indywidualnym charakterze. Czyli muszą mieć w sobie coś na tyle charakterystycznego, aby można było powiedzieć, że można w nich zauważyć tzw. „odcisk palca” twórcy.
Takich walorów nie mają dzieła proste. Jednakże, granica między tym, co stanowi utwór, a co nie, często bywa ciężka do oceny. A to rodzi niepewność prawną, co do wyniku ewentualnego sporu.
Dodatkowo, w prawie autorskim nie ma wymogu rejestracji, co oznacza, że prawa do utworu powstają automatycznie. W sądzie należy więc w oparciu o dowody wykazać – kto dane dzieło stworzył i do kogo aktualnie należą prawa.
Formalne zgłoszenie wygrywa z prawami autorskimi
I tutaj całe na biało wchodzą wzory przemysłowe. W odróżnieniu od praw autorskich, wzory wymagają formalnej rejestracji. Otrzymane dzięki temu świadectwo staje się niezbitym dowodem na to, że dany podmiot posiada na niego monopol.
Dokument ten jasno określa:
- Tożsamość właściciela: Wskazuje, kto nim jest.
- Wygląd produktu: Wynika to ze zdjęć/ rysunków.
- Zakres ochrony: Ustala, od kiedy i na jakim terytorium obowiązuje ochrona.
Rejestracja wzoru przemysłowego daje pewność istnienia prawa wyłącznego. W przypadku sporów, zarejestrowany wzór często decyduje o wygranej.
Czy można sprzedać prawa do wzoru przemysłowego?
Jako właściciel wzoru przemysłowego masz możliwość sprzedaży praw z rejestracji innej osobie lub firmie. Gdy to zrobisz taka osoba zajmie Twoje miejsce.
Co musisz zrobić, by sprzedać prawa do wzoru?
- Sporządź umowę sprzedaży: Musisz przygotować dokładną umowę przeniesienia praw. Upewnij się, że umowa jasno określa wszystkie warunki transakcji, w tym strony umowy oraz numer rejestracji.
- Dokonaj zmiany właściciela: Po sprzedaży konieczne jest wprowadzenie zmiany w odpowiednim urzędzie patentowym. Jest to ważny krok, który formalnie potwierdza przeniesienie praw.
Czy można udzielić licencji na wzór przemysłowy?
Jeśli jesteś właścicielem wzoru przemysłowego, możesz udzielić licencji innym, pozwalając im na wykorzystanie wzoru na określonych warunkach. Licencjonowanie daje licencjobiorcy prawa do korzystania z Twojego wzoru, na przykład do produkcji produktów na jego podstawie, ale nie przenosi na niego własności.
Co musisz wziąć pod uwagę przy licencjonowaniu wzoru?
- Zakres licencji: Możesz zdecydować, czy licencja ma być wyłączna czy niewyłączna, a także określić jej zakres terytorialny i czasowy.
- Warunki finansowe: Sporządź umowę licencyjną, która jasno określa wynagrodzenie dla Ciebie, np. w formie jednorazowej opłaty lub procentu od sprzedaży.
- Zapisy ochronne: Upewnij się, że umowa zawiera klauzule ochronne, które zabezpieczają Twoje prawa, np. kary za łamanie postanowień.
Potrzebujesz pomocy przy przygotowaniu umowy licencyjnej lub masz pytania dotyczące procesu licencjonowania? Skontaktuj się ze mną.
Właściciele wzorów wspólnotowych i przemysłowych. Przykłady z rejestru Urzędu Patentowego RP i EUIPO
Właściciele wzorów przemysłowych, od małych firm po duże korporacje, korzystają z tej ochrony, by zabezpieczyć swoje kreatywne prace. Spójrz na konkretne przykłady z rejestru, aby zobaczyć, jak różnorodne i praktyczne mogą być te wzory w poszczególnych branż.
- dom mody
- policja
- uczelnie wyższe
- miasta i gminy
- przedsiębiorcy z branży spożywczej
- firmy z sektora meblowego
Kto może zastrzec wzór przemysłowy? Podsumowanie
✅ Nie tylko duże firmy i znani projektanci, ale praktycznie każdy – od samodzielnych twórców po przedsiębiorców i różne organizacje – może zgłosić wzór przemysłowy.
✅ Każda osoba fizyczna lub prawna może zarejestrować wzór przemysłowy w Polsce, przy czym podmioty spoza UE/EFTA potrzebują pełnomocnika.
✅ Wzór przemysłowy może być współwłasnością kilku osób lub instytucji, gdzie każda ma równy udział, chyba że ustalono inaczej.
✅ Twórca to osoba, która opracowała wzór, natomiast właściciel posiada prawa do jego wykorzystania i zarządzania. Własność może należeć do twórcy lub innego podmiotu, który nabył prawa.
✅ Rejestracja wzoru przemysłowego jest dowodem na wyłączne prawa do wykorzystania wzoru, określającym tożsamość właściciela, wygląd produktu i zakres ochrony.
✅ Właściciel wzoru może go sprzedać lub udzielić na niego licencji. Sprzedaż wymaga formalnej umowy i rejestracji zmiany właściciela, podczas gdy licencjonowanie umożliwia ograniczone korzystanie z wzoru przez innych.
Zobacz również:
- Urząd Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej. Co warto o nim wiedzieć?
- Strefa Marek Allegro. Wszystko co musisz o niej wiedzieć
- Czy Twoje logo jest sprzeczne z porządkiem publicznym lub dobrymi obyczajami?
- Bezwzględne przeszkody rejestracji znaku towarowego.
- Co to jest prawo własności przemysłowej?
- Licencja na wykorzystanie postaci z bajek. Gdzie szukać kontaktu?
- Czym jest nowość i indywidualny charakter wzoru wspólnotowego?
- Ile kosztuje ochrona i rejestracja w Urzędzie Patentowym wyglądu opakowania?
- Jakie są opłaty związane z zastrzeżeniem znaku towarowego?
- Kancelaria Patentowa LECH – zobacz czym się zajmujemy
FAQ
Jak rzecznik patentowy pomaga w zgłaszaniu wzoru?
Rzecznik patentowy to Twój kluczowy doradca i reprezentant przed Urzędem Patentowym. Analogicznie jak adwokat w sądzie. Oto jego główne zadania:
👉 Ocena Wzoru: Rzecznik pomoże ocenić, czy wzór kwalifikuje się do ochrony. Czasami lepiej powalczyć o patent.
👉 Przygotowanie Dokumentacji: Zajmie się opracowaniem opisu wzoru i składaniem niezbędnych dokumentów, w tym wniosku o rejestrację, dbając o spełnienie wszystkich wymogów formalnych.
👉 Reprezentacja przed Urzędem: Będzie reprezentował Cię w postępowaniach, zarówno w trakcie rejestracji, jak i w ewentualnych sporach.
👉 Porady Prawne: Udzieli porad dotyczących Twoich praw i obowiązków oraz spraw spornych.
👉 Wsparcie w Egzekwowaniu Praw: Po rejestracji pomoże w monitorowaniu rynku i reagowaniu na naruszenia Twoich praw.
Jakie informacje są wymagane do rejestracji wzoru przemysłowego?
Do zgłoszenia wzoru przemysłowego wymagane jest dostarczenie kompleksowej dokumentacji zawierającej:
👉 Dane Zgłaszającego i Twórcy: Podaj pełne dane osoby lub podmiotu zgłaszającego wzór. Jeśli zgłaszający nie jest twórcą, wymagane są dane osób odpowiedzialnych za stworzenie wzoru.
👉 Opis Produktu: Precyzyjnie określ produkt, do którego wzór będzie stosowany, co pomoże w jego właściwej klasyfikacji.
👉 Przedstawienie Graficzne: Dołącz rysunek, zdjęcie lub model 3D. Upewnij się, że przedstawienie jest jasne i dokładne.
👉 Strategia Ochrony: Zdecyduj, czy chcesz chronić cały przedmiot czy poszczególne jego elementy (postać wytworu lub jego część), co zwiększa ochronę przed kopiowaniem.
Pamiętaj, że jakość i kompletność dokumentacji są decydujące dla ochrony Twojego wzoru. Jako rzecznik patentowy, mogę Ci pomóc w przygotowaniu właściwej dokumentacji i doradzić w strategii ochrony. Napisz do mnie przez formularz kontaktowy. 📧
Czy muszę zastrzec mój produkt?
Zastrzeżenie produktu jako wzoru przemysłowego nie jest obowiązkowe, ale zalecane. Zapewnisz w ten sposób najsilniejszą możliwą ochronę prawną. Często jest to rozwiązanie ✅ lepsze od patentu. Oto dlaczego warto to rozważyć:
👉 Najsilniejsza Ochrona: Formalna rejestracja wzoru przemysłowego daje Ci najsilniejszą ochronę. „Opatentowany” wzór jest jasnym dowodem na Twoje prawa i często odstrasza konkurencję od prób podrobienia.
👉 Unikanie Sporów: Dzięki „opatentowaniu” wzoru przemysłowego, ryzyko sporów prawnych z konkurencją znacznie się zmniejsza. Konkurenci często wahają się przed kopiowaniem zarejestrowanych wzorów ze względu na wyraźne i silne prawa, jakie daje rejestracja.
👉 Alternatywne Metody Ochrony: Możesz również powoływać się na darmowe przepisy prawa, takie jak ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji oraz ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Jednak te metody mają swoje ograniczenia:
- Ocena Sądowa: W przypadku powoływania się na te przepisy, to sąd ostatecznie decyduje, czy i w jakim zakresie Twoje prawa są chronione.
- Ograniczenia: Nie każdy produkt kwalifikuje się jako utwór chroniony prawem autorskim. Proste i minimalistyczne formy często nie są uznawane za utwory chronione, niezależnie od ich marki lub wartości.
Włącz się do dyskusji
Wyrażając swoją opinię w powyższym formularzu wyrażasz zgodę na przetwarzanie przez Kancelaria Patentowa LECH Twoich danych osobowych w celach ekspozycji treści komentarza zgodnie z zasadami ochrony danych osobowych wyrażonymi w Polityce Prywatności.
Administratorem danych osobowych jest Kancelaria Patentowa LECH z siedzibą w Bydgoszczy.
Kontakt z Administratorem jest możliwy pod adresem mikolaj@kancelarialech.pl. Pozostałe informacje dotyczące ochrony Twoich danych osobowych w tym w szczególności prawo dostępu, aktualizacji tych danych, ograniczenia przetwarzania, przenoszenia danych oraz wniesienia sprzeciwu na dalsze ich przetwarzanie znajdują się w tutejszej Polityce Prywatności. W sprawach spornych przysługuje Tobie prawo wniesienia skargi do Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych.