Jak odzyskać domenę internetową?

• Sprawdź ceny minimalne za usługi rzecznika patentowego

Ile warta jest domena internetowa?

W mediach często pojawiają się informacje o transakcjach na szalone kwoty. Elon Mask za domenę tesla.com zapłacił 11 mln dolarów. Z kolei domena insurance.com poszła za rekordowe 35 mln dolarów. Na rodzimym rynku Brand24 zapłacił za domenę firmową 100 tys. zł, a WhitePress po 1,5-rocznych negocjacjach, aż 200 tys. zł.

Po co tyle płacić, skoro domenę można przejąć siłą?

To nie takie proste. W niektórych przypadkach ta taktyka nie ma prawa się udać. Jeżeli po analizie sprawy widzę, że Klient nie ma podstaw do odebrania domeny na drodze sądowej, rekomenduję negocjacje.

Szczególnie, jeżeli abonent właśnie zabrał Ci dostęp do strony www i poczty mailowej. Nawet jeżeli masz duże szanse odzyskać domenę internetową w sądzie, to już teraz tracisz. Obecni i nowi klienci będą przejmowani przez właściciela domeny.

Musisz ocenić, co Ci się bardziej opłaca: dłuższy spór czy szybkie negocjacje.

Jak odzyskać domenę internetową dzięki prawom do marki?

Wiele osób myśli, że skoro wykupiły domenę, to ona należy już do nich. Ponoć zasada „kto pierwszy ten lepszy” wyklucza możliwość naruszenia prawa. Mylą się, bo nawet po latach, konkurent dysponujący „lepszym prawem”, może utraconą domenę odebrać sądownie.

Rejestracja domeny to w praktyce umowa wiążąca abonenta i rejestratora. Ten pierwszy zobowiązuje się płacić, a drugi umożliwia korzystanie z domeny. Sprzedaż domeny to de facto przeniesienie tego zobowiązania na inna osobę. Nie można mówić o prawie własności do domeny. To raczej coś na kształt abonamentu na telefon.

Jak odzyskać domenę internetową? To zależy jakimi prawami do marki możesz się wylegitymować. Najsilniejszą ochronę dają zarejestrowane znaki towarowe. Jeżeli jednak swojej nazwy nie zastrzegłeś, to ostatnią deską ratunku będą przepisy darmowe.

Wywodzi się je z:

• prawa do firmy (kodeks cywilny);
• pierwszeństwa używania nazwy (ust. o zw. nieuczciwej konkurencji);
• prawa do utworu (ustawa o prawie autorskim).

Niestety udowodnienie, że te prawa Ci przysługują, nie jest proste. W sporze będziesz zmuszony przedłożyć setki dowodów potwierdzających zasięg działalności. Finalnie i tak wszystko przeanalizuje sędzia. Tego problemu nie ma przy znaku zarejestrowanym. Otrzymasz wtedy świadectwo ochronne, które potwierdza Twoje prawa do nazwy firmy.

UWAGA!

Możesz obniżyć opłaty urzędowe za rejestrację marki aż o 75% dzięki dotacjom z UE. Program skierowany jest do firm z sektora MŚP, a jego górna granica wynosi 1000 EUR. W zeszłym roku 100% złożonych przeze mnie wniosków zakończyło się przyznaniem grantu. Chętnie pomogę Ci uzyskać taką dotację. Po prostu napisz do mnie przez formularz.

Jak odebrać domenę internetową sądownie?

Domenami z końcówką .pl administruje NASK. To Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa. Współpracuje ona z Partnerami (np. Home.pl), u których formalnie rejestrujesz adres domeny. Struktura tych zależności wygląda więc tak:

NASK → Partner → Abonent domeny

Poprzez rejestrację domeny abonent akceptuje Regulamin NASK. Zawiera on fragment odnoszący się do sporu domenowego:

20. W przypadku wystąpienia osoby trzeciej do Sądu Polubownego przeciwko Abonentowi z żądaniem opartym na stwierdzeniu, że Abonent w wyniku zawarcia lub wykonywania Umowy naruszył prawa tej osoby, Abonent doręczy Sądowi Polubownemu podpisany zapis na Sąd Polubowny […]

Niepodpisanie tego zapisu powoduje rozwiązanie umowy z Abonentem przez NASK. Z kolei podpisanie, rozpoczyna regularny spór przed Sądem Polubownym ds. Domen Internetowych przy Polskiej Izbie Informatyki i Telekomunikacji.

22. Prawomocne orzeczenie sądu polubownego lub sądu powszechnego, stwierdzające naruszenie przez Abonenta praw osoby trzeciej stanowi podstawę do rozwiązania przez NASK Umowy z tym Abonentem bez zachowania terminów wypowiedzenia.

O ile przysługują Ci prawa do marki, to o utraconą domenę możesz walczyć w sądzie. Do wyboru masz albo Sąd Domenowy, albo Sąd Powszechny. Jak wtedy odzyskać domenę? NASK nie przeniesie jej na Ciebie, ale ją uwolni. Musisz ją wtedy szybko zarejestrować.

Sąd Domenowy przy PIIT – dlaczego jest najlepszy?

Negocjacje nie przyniosły spodziewanych efektów? Nie masz wyjścia i powinieneś teraz spróbować odebrać domenę na drodze spornej. Oczywiście ma to sens tylko wtedy, kiedy z okoliczności sprawy wynika, że masz duże szanse wygrać.

Jest 6 zalet działania przez Sąd Domenowy przy PIIT:

1. Blokujesz sporną domenę. Po złożeniu zapisu na ten sąd, Abonent nie może „uciec z domeną” robiąc cesję na inny podmiot.
2. Nie ma stacjonarnych rozpraw. Cała procedura toczy się korespondencyjnie. Tylko w wyjątkowych sytuacjach są zarządzane przesłuchania świadków.
3. Błyskawiczna procedura. Zwykle na wyrok poczekasz 2-3 miesiące od zainicjowania sporu. Sąd deklaruje, że dąży do wydania wyroku w 30 dni od wyznaczenia arbitra.
4. Brak możliwości zaskarżenia wyroku. Od niekorzystnego rozstrzygnięcia Abonent nie może złożyć apelacji do sądu wyższej instancji.
5. Spory rozstrzygają wybitni prawnicy. Arbitrami są tam adwokaci, radcowie prawni, rzecznicy patentowi i osoby z tytułami doktora oraz profesora. Wszyscy wyróżniają się widzą z zakresu prawa własności intelektualnej, więc błędy zdarzają się rzadko.
6. Bogate orzecznictwo Sądu Domenowego. Od 2003 r. rozstrzygnięto ponad 1000 sporów. Część wyroków opublikowano, więc możesz tam zobaczyć jak odzyskać domenę. Ukształtowała się obecnie stabilna i przewidywalna linia orzecznicza.

Jak wygląda procedura przed Sądem Domenowym przy PIIT?

1. Ustal kto jest właścicielem spornej domeny

Musisz wiedzieć czyja jest domena, aby móc taką osobę pozwać. Sprawdzisz to przez bazę WHOIS, wpisując adres domeny. Jeżeli jest to os. fizyczna, to w ramach ochrony danych osobowych, te informacje będą ukryte. Znam jednak sposób jak do nich dotrzeć 🙂

2. Składasz zapis na Sąd Polubowny

Oznacza to chęć rozpoczęcia sporu przed tym sądem. Musisz uiścić opłatę kancelaryjną w wysokości 500 zł netto. Sąd analogiczne dokumenty prześle do podpisu Abonentowi. Pamiętaj, że w całym procesie może Cię reprezentować rzecznik patentowy.

3. Składasz pozew o ustalenie

Co istotne, w tym postępowaniu możesz jedynie wnosić pozew o ustalenie, czy poprzez rejestrację i używanie domeny doszło do naruszenia prawa. Częścią pozwu nie może być np. roszczenie o wydanie bezpodstawnie uzyskanych korzyści.

Wpis od pozwu oznacza dla Ciebie wydatek 3 tys. zł netto.

4. Wybór arbitra mającego rozstrzygać spór

Na stronie PIIT znajduje się lista arbitrów. Musisz z ich grona kogoś wskazać. To samo zadanie otrzyma abonent domeny. Finalnie na podstawie waszych deklaracji Prezes Sądu Domenowego wyznaczy konkretną osobę do rozstrzygnięcia sporu.

5. Korespondencja stron z arbitrem

Tutaj musisz uzasadnić na jakiej podstawie chcesz przejąć utraconą domenę. Jak pokazuję na case study w dalszej części, bezwzględnie musisz to poprzeć silnymi dowodami. Na tym etapie możesz się również odnieść do tego, co napisał Twój przeciwnik procesowy.

6. Wyrok Sądu Domenowego

Po przeanalizowaniu okoliczności sprawy, arbiter wydaje wyrok. Ten będzie zero jedynkowy. Albo uzna, że Abonent naruszył Twoje prawa, albo nie. Jak odzyskać domenę internetową z rąk Abonenta? Wyrok sądu polubownego ma moc prawną równą z wyrokiem sądu powszechnego po uzyskaniu klauzuli wykonalności. Dopiero wtedy udajesz się do NASK-u.

Ciekawostka:

Więcej o tym jak odebrać domenę internetową dowiesz się z mojego podcastu. Miałem okazję rozmawiać tam z prezesem Sądu Domenowego, dr Ireneuszem Matusiakiem.

>> Pobierz odcinek: Jak przejąć domenę? | Zobacz wszystkie odcinki
>> Odsłuchaj na: Apple Podcast | Spotify | Google Podcast | YouTube

Prawa w oparciu o które możesz odebrać domenę siłą

Przed decyzją o wejściu w spór, musisz ocenić, jakie masz argumenty. Poniżej skrótowo odnoszę się do najczęściej podnoszonych podstaw prawnych. Skupiają się one wokół praw wynikających z rejestracji w Urzędzie Patentowym oraz tych bez rejestracji.

Zarejestrowany znak towarowy vs. domena

Najwyższy poziom prawnej ochrony marki zapewnia tylko rejestracja znaku towarowego. Jak pokazałem na mapce cieplnej, daje Ci to monopol prawny równy na terenie całego kraju. Dowodem na to jest ozdobne świadectwo ochronne, w którym będziesz odnotowany jako właściciel.

W sporach domenowych często bada się, komu przysługują wcześniejsze prawa. Pewne wątpliwości pojawiają się przy znakach niezastrzeżonych. Tego problemu nie ma po rejestracji. 10-letnie prawo ochronne obowiązuje od dnia zgłoszenia. Dzięki temu spór dotyczy tego, czy Abonent naruszył Twoje prawa, a nie czy te prawa do marki w ogóle Ci przysługują.

To odwraca ciężar dowodowy w procesie 🙂

Posługiwanie się znakiem towarowym w Internecie jest sposobem używania znaku objętym monopolem uprawnionego z tytułu prawa ochronnego. Jedną z form wykorzystywania znaku w środowisku internetowym jest umieszczenie oznaczenia w domenie internetowej.

Wyrok SN z 11.12.2013 r., IV CSK 191/13

• Spór o domenę porsche-design.com.pl (sygn. akt 21/16/PA)

Okoliczności sprawy prezentowały się tak, że pod tą domeną abonent sprzedawał oryginalne produkty marki Porsche. Sąd zauważył, że czym innym jest posłużenie się cudzym znakiem w ramach odsprzedaży towaru (tzw. wyczerpanie prawa), a czym innym użycie go do oznaczenia całej działalności. Sporna domena może wywoływać wrażenie, że działający pod nią podmiot, jest powiązany z uprawnionym do znaku towarowego.

Wyrok: Właściciel znaku PORSCHE wygrał i przejął domenę.

• Spór o domenę ap.pl (niepublikowany)

To bardzo medialna sprawa z zaskakującym zaskoczeniem. Jak się pewnie domyślasz, domenę ap.pl postanowił odzyskać Apple. To bez wątpienia renomowany znak towarowy. Abonent pod domeną prowadził sklep, gdzie m.in. sprzedawał produkty Apple. Mimo użycia tych samych literek arbiter nie dopatrzył się naruszenia prawa. Przeważyło to, że klienci uznają element .pl za opisowy. Czyli ten adres przeczytają tak: „ap kropka pe el”.

Wyrok: Właściciel domeny ap.pl wygrał i pozostał w jej posiadaniu.

Jak odzyskać domenę w oparciu o prawo do firmy?

Firma w znaczeniu prawnym to nazwa przedsiębiorcy. Informacja pod jaką firmą działa spółka jest publikowana w KRS-ie. Analogicznie, dla osób prowadzących działalność gospodarczą jest to CEIDG. Ochronę firmy reguluje art. 43¹⁰ kodeksu cywilnego:

Przedsiębiorca, którego prawo do firmy zostało zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne […]

• Spór o domenę niceserwis.pl (sygn. akt 61/16/PA)

Powód to spółka działająca pod firmą „Nice” od połowy lat 90. Abonent zarejestrował domenę w 2015 roku. Co ciekawe, w toku sporu okazało się, że swoją działalność gospodarczą pod firmą „Nice Serwis” rozpoczął chwilę przed powodem.

Sąd uznał, że dla sprawy kluczowa nie jest chwila założenia przedsiębiorstwa. Liczy się to, który podmiot prowadził komercyjną działalność jako pierwszy. Powód, poza powołaniem się na prawo do firmy, nie przedstawił na to żadnych dowodów. Na marginesie dodam, że tego problemu by nie miał, gdyby dysponował znakiem zarejestrowanym.

Wyrok: Rejestracja i używanie domeny nie naruszało prawa.

Czyn nieuczciwej konkurencji vs. domena

Aby odwołać się do przepisów ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, abonent musi używać domeny w sposób komercyjny. A to już zawęża nam pole działania. Przykładowo autor niekomercyjnego bloga o chomiku, nie będzie uznana za przedsiębiorcę 🙂

Również tutaj nie wystarczy jedynie podnieść, że my daną nazwą posługiwaliśmy się pierwsi. Musimy przedstawić dowody na czasowy i terytorialny zasięg działalności.

Finalnie sędzia oceni, czy prawo chroni nas lokalnie, czy ogólnopolsko. Ten czynnik ludzki sprawia, że spory o prawa bez rejestracji są nieprzewidywalne.

• Spór o domenę opiekunki24.pl (sygn. akt 40/11/PA)

Strony sporu współpracowały ze sobą. Powód prowadził usługi w zakresie pośrednictwa pracy pod domeną opiekunki24.com. Planował stworzenie portalu społecznościowego. Jak zwolniła się domena opiekunki24.pl, to podkupił mu ją abonent i otworzył tam własny portal. Sąd stwierdził, że wykorzystanie samej idei czy pomysłu, nie może naruszać prawa.

Markę, którą planujesz wprowadzić na rynek, możesz zmonopolizować, rejestrując znak towarowy. Na rozpoczęcie działalności masz wtedy 5 lat. Niestety z takim zgłoszeniem może Cię wyprzedzić konkurent. Często robi to po to, aby przejąć domenę internetową.

Prawa autorskie vs. nazwa domeny

Jeżeli Twoja marka opiera się o fantazyjną nazwę typu ARTEMIS, to możesz się zastanawiać, czy chroni Cię prawo autorskie. Utwór w myśl tych przepisów to dzieło o indywidualnym charakterze. Skoro więc da się tak zabezpieczyć książkę czy wiersz, to może również słowo wykorzystane w adresie domeny internetowej?

Powiedzenia […], podobnie jak słowa, idiomy czy przysłowia
należą do domeny publicznej i każdy ma prawo do korzystania  z nich.

Wyrok SN z 4.03.2002 r. (sygn. akt V CKN 750/00).

W teorii wyjątkowo długie, udziwnione i fantazyjne słowo, może być uznane za utwór. Moim zdaniem jednak w 99% przypadków tych wymogów nie spełnisz. I potwierdzają to wyroki sądów w sprawie: Alibabki, Papa Dance, Kombii czy jogurtu Jogi.

• Spór o domenę polakpotrafi.pl (sygn. akt 10/11/PA)

Powodem był popularny serwis crowdfundingowy, który powoływał się na przysługujące mu prawa autorskie do nazwy Polak Potrafi. Arbiter uznał jednak, że ten zlepek słów nie spełnia definicji utworu. Brakuje mu bowiem autonomicznej wartości twórczej. Nie może być więc mowy o naruszeniu praw autorskich. Tłumaczyłem to w artykule:

• Czy pojedyncze słowo może być chronione prawem autorskim?

Jak odzyskać domenę z końcówką .EU?

Procedura i spory, które opisałem powyżej, dotyczą polskich domen. Jeżeli ostrzysz sobie zęby na adres domeny kończący się na .eu, to musisz działać nieco inaczej. W stolicy Czech siedzibę ma specjalny Sąd Arbitrażowy.

Ogólne zasady prowadzenia sporów są tam podobne jak w Polsce. Istotną różnicą jest to, że w przypadku korzystnego wyroku możesz przejąć domenę. Sąd wpisze Cię jako jej abonenta. O ile strony się na to zgodzą, postępowanie może się toczyć w języku polskim.

• Spór o domenę krotrans.eu (nr 08286/22)

Powód, spółka Krotrans Logistics, od 2006 r. świadczy usługi przewozu płynnych produktów spożywczych cysternami. W 2015 r. jej konkurent z branży zarejestrował domenę krotrans.eu i przedstawił ofertę jej odkupienia. Rozmowy nie przyniosły skutku, więc powód zarejestrował słowny unijny znak towarowy i złożył pozew.

Arbiter uznał, że abonent, rejestrując tę domenę, nie posiadał do niej praw, ani żadnego uzasadnionego interesu. Domena była wykorzystywana przez niego w celu wprowadzenia w błąd użytkowników Internetu. Z tym bym akurat dyskutował, bo była nieaktywna.

Wyrok: Sporna domena zostanie przeniesiona na Powoda.

Jak odebrać domenę z końcówką .com i inne?

Centrum Arbitrażu i Mediacji przy WIPO w Genewie zajmuje się sporami o domeny internetowe z końcówką .com, .net oraz .org. Może rozpatrywać pozwy także o domeny .pl, o ile obie strony nie mają siedziby w Polsce.

Postępowanie toczy się tam w języku angielskim. Podobnie jak czeski Sad Arbitrażowy tak i tutaj możesz uzyskać wyrok, w oparciu o który przeniesiona zostanie na Ciebie utracona domena. Jak już wiesz, w Polsce tak się tego zrobić nie da.

Istotną wskazówkę jak odebrać domenę internetową daje analiza wyroków WIPO. Okazuje się, że właściciele zarejestrowanych znaków towarowych wygrywają w aż 80% sporów. Jak jednak pokazuję w poniższym nagraniu, przejęcie w ten sposób domeny, nie jest regułą.

Zobacz również:

• Jak chronić domenę internetową przed kradzieżą?
• Czy wystarczy zastrzec znak towarowy aby przejąć domenę?
• Co oznacza R w kółku przy logo?
• Jak sprawdzić czy logo nie jest plagiatem?
• Co daje zastrzeżenie znaku towarowego?
• Jakie są opłaty za rejestrację nazwy i logo firmy?
• Darmowa weryfikacja dostępności nazwy firmy.