Jak chronić stronę www przed nieuczciwą konkurencją?

Czego ochronić się nie da?

Słyszałem już wiele opowieści o tym, jak dany serwis www może zrewolucjonizować rynek. Za każdym razem, musiałem jednak uświadamiać pomysłodawców co do jednej kwestii. Pewnych rzeczy nie można chronić w Urzędzie Patentowym. Ustawa Prawo własności przemysłowej mówi:

Art. 28

Wynalazki, w rozumieniu art. 24, nie uważa się w szczególności:

1) odkryć, teorii naukowych i metod matematycznych;
2) wytworów o charakterze jedynie estetycznym;
3) planów, zasad i metod dotyczących działalności umysłowej lub gospodarczej oraz gier;
4) wytworów, których niemożliwość wykorzystania może być wykazana w świetle powszechnie przyjętych i uznanych zasad nauki;
5) programów do maszyn cyfrowych;
6) przedstawienia informacji.

Choć może to niektórych oburzyć, jest na to rozsądne wytłumaczenie.

Wyobraź sobie, że taki Facebook patentuje pomysł na serwis społecznościowy. Albo przykład z naszego lokalnego podwórka. Allegro, tylko dla siebie zastrzega sprzedaż, w formie aukcji internetowych. Teraz już chyba rozumiesz, skąd wzięły się powyższe ograniczenia. Byłoby to po prostu szkodliwe dla normalnego obrotu gospodarczego.

Więcej na temat tego czego opatentować się nie da mówiłem tutaj:

Jak chronić stronę www za pomocą prawa autorskiego?

Wygląd strony www, spełnia definicję utworu wg. ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych:

Art. 1

1. Przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia.

Dla ciebie oznacza to tyle, że twórca strony www może w oparciu o tą ustawę, dochodzić swoich praw. Jeżeli podpisałeś z nim umowę o przeniesienie autorskich praw majątkowych, takie uprawnienie przechodzi na ciebie. W praktyce mało kto o tym pamięta. A jest to poważny błąd!  Opisywałem dokładniej tę kwestię w tym artykule.

Odpowiadając na pytanie jak chronić stronę www przy pomocy praw autorskich, należy zastanowić się nad jedną rzeczą.

W jakim stopniu wygląd twojej strony www, to indywidualne dzieło grafika?

Może się bowiem okazać, że działał on na ogólnodostępnych darmowych szablonach. Dodatkowo dość częstym zjawiskiem jest wykorzystywanie w projektach zdjęć stockowych. Można z nich korzystać, w granicach określonych odpowiednią licencją.

Jak widzisz rozkładając wszystko na czynniki pierwsze, dojść można do wniosku, że prawa autorskie do projektu istnieją jedynie fragmentarycznie. Im tańsza strona tym mocniej oparta jest o darmowe komponenty. A to może bardzo skomplikować dochodzenie roszczeń w oparciu o prawa autorskie.

Jak chronić stronę www za pomocą wzorów przemysłowych?

Czy wygląd strony internetowej da się chronić jako wzór przemysłowy? Ustawa PrWłPrzem mówi:

Art. 102

Wzorem przemysłowym jest nowa i posiadająca indywidualny charakter postać wytworu lub jego części, nadana mu w szczególności przez cechy linii, konturów, kształtów, kolorystykę, strukturę lub materiał wytworu oraz przez jego ornamentację.

Na powyższe pytanie należy odpowiedzieć – tak.

Jeżeli zdecydujesz się na rejestrację, musisz pamiętać o problemie praw autorskich. Jeżeli zgłoszony wzór będzie naruszał prawa osobiste lub majątkowe osób trzecich, będzie można go unieważnić. O tej formie ochrony, mogą więc myśleć raczej firmy, których serwisy stworzono całkowicie od podstaw.

W tym miejscu warto przypomnieć o tym, że wzór przemysłowy powinien być nowy w dacie zgłoszenia. Od momentu jego ujawnienia nie powinno minąć więcej niż 12 miesięcy. W przeciwnym razie, to również może być podstawą do jego unieważnienia.

Wzorami przemysłowymi możesz chronić strukturę strony

Strony www najczęściej są dość rozbudowane. Ich podstrony mogą różnić się od siebie dość znacznie. Na szczęście dla ciebie, można zgłaszać wiele odmian danego wzoru. W Polsce w jednym zgłoszeniu możesz zamieścić ich maksymalnie 10. W procedurze wspólnotowej, teoretycznie odmian może być nieskończona ilość.

Na koniec warto wspomnieć o dodatkowych zaletach takiej ochrony.

Po pierwsze, na świadectwie rejestracji będziesz widniał jako właściciel praw do wzoru. To bardzo ułatwia działania, jeżeli zechcesz wystąpić na drogę sądową przeciwko naruszycielowi. Po drugie, taki dokument posiada datę pewną. Oznacza to potwierdzenie, że w dniu złożenia wniosku o rejestrację, przedstawiony na fotografiach wzór już istniał. Opierając się na prawie autorskim, obie te kwestię należy udowodnić, a to nie zawsze się udaje.

Przeglądając bazy wzorów zauważyłem, że naprawdę wiele firm chroni wygląd swoich stron www. I to w najróżniejszych formach.

Co właściwie chroni prawo autorskie?

Strona internetowa to w gruncie rzeczy kod programu. To co widzimy jest przystosowane do używania. Programista widzi jednak w kodzie html cykl komend i liczb. W tym kontekście myślę, że powinien Cię zainteresować film, w którym tłumaczę co w zakresie software-u chroni prawo autorskie. Te same wnioski można odnieść do strony www.

Fot. 1 i 2 – Baza OHIM